HOT – Hướng dẫn giải đề thi Ngữ Văn vào lớp 10 của Hà Nội năm 2023

– Hoàn cảnh sống: ba cô gái thanh niên xung phong sống ở một cái hang dưới chân một cao điểm, nằm giữa vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.

– Công việc: nhiệm vụ của họ là hàng ngày quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom. 

– Hành động của Nho “chụp cái mũ sắt lên đầu” → cho thấy Nho là cô gái luôn ở trong tư thế sẵn sàng chiến đấu. 

– Hành động của chị Thao “móc bánh bích quy trong túi, thong thả nhai”→ cho thấy chị là một người bình tĩnh, nhiều kinh nghiệm. 

⇒  Hành động của cả hai nhân vật trước điều sắp xảy ra cho thấy cả Nho và Thao đều là những cô gái thanh niên xung phong gan dạ, dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. 

– Giới thiệu khái quát về hoàn cảnh sống và làm việc của các nhân vật:

+ Hoàn cảnh sống: chiến đấu tại một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung nhất bom đạn và sự nguy hiểm, ác liệt.

+ Công việc: quan sát máy bay địch ném bom, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom.

⇒ Đây là công việc mạo hiểm, cận kề với cái chết, luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh hết sức.

– Giới thiệu khái quát về các nhân vật:

+ Phương Định vốn là một cô học sinh thành phố, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng. 

+ Chị Thao ít nhiều có từng trải hơn, chiến đấu dũng cảm, bình tĩnh, nhưng lại rất sợ khi nhìn thấy máu.

+ Nho có ngoại hình nhỏ nhắn, tính tình còn trẻ con, nhưng khi chiến đấu thì dũng cảm, hành động nhanh gọn.

⇒ Họ là những người có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, dũng cảm và sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy.

– Tình đồng đội của ba nhân vật:

+ Họ quan tâm chăm sóc nhau rất chu đáo: Khi Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã lo lắng, băng bó chăm sóc Nho cẩn thận, lo lắng, bồn chồn khi thấy đồng đội phá bom chưa về,…

+ Khi làm việc, họ phối hợp ăn ý, Nho và Phương Định lắng nghe theo phân công của chị Thao, nhưng luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ khó khăn về bản thân. 

+ Trong đời sống tinh thần: ba cô gái gắn bó, thân thiết, hiểu được tính tình, sở thích của nhau.

⇒ Họ là những cô gái có tình đồng đội gắn bó, thắm thiết cao đẹp, tình đồng đội này là biểu tượng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.

– Đảm bảo dung lượng theo yêu cầu của đề: Khoảng 15 câu.

– Hình thức lập luận: Tổng hợp – Phân tích – Tổng hợp.

– Đoạn văn không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, chính tả, ngữ pháp.

– Thực hiện đủ yêu cầu Tiếng Việt trong bài viết: sử dụng câu cảm thán và phép nối để liên kết (gạch dưới, chú thích rõ một câu cảm thán và từ ngữ dùng làm phép nối).

– Bài thơ về tiểu đội xe không kính – tác giả Phạm Tiến Duật.

Cảm nhận về tấm lòng người bố được bộc lộ qua những lời tâm sự với con: 

– Người bố quan tâm, luôn dõi theo từng bước đi của con hàng ngày.

– Người bố tự trách mình vì những hành động không kiểm soát được cảm xúc, gây ra tổn thương cho con.

– Người bố thấu hiểu và luôn trăn trở, lo lắng cho con.

⇒ Tấm lòng của người bố: yêu thương và sẵn sàng làm tất cả để con luôn hạnh phúc.

– Hiểu được vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa của việc làm chủ cảm xúc bản thân. 

– Bàn luận xác đáng về vấn đề cần nghị luận: thể hiện được chính kiến cá nhân một cách thuyết phục; nội dung phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. 

Gợi ý:

1. Giải thích

– Như thế nào là làm chủ cảm xúc bản thân? Làm chủ cảm xúc là khả năng nhận diện, theo dõi, phân biệt được cảm xúc của bản thân để từ đó đưa ra những quyết định, hành động phù hợp với những tình huống khác nhau. 

– Khẳng định: Làm chủ cảm xúc bản thân là kĩ năng vô cùng quan trọng với mỗi người trong cuộc sống hàng ngày.

2. Bàn luận

– Làm chủ cảm xúc của bản thân sẽ giúp ta có thể xử lí các tình huống một cách sáng suốt, hiệu quả mà không bị cảm xúc chi phối, điều khiển.

– Làm chủ cảm xúc của bản thân cũng sẽ giúp giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp, hài hòa với mọi người. 

– Làm chủ cảm xúc của bản thân sẽ giúp ta tự tin hơn trong giao tiếp, giúp chúng ta không bị ảnh hưởng bởi những đánh giá, phán xét của người khác, từ đó hình thành tinh thần lạc quan, đầy năng lượng.

Dẫn chứng:

• – Trong mối quan hệ gia đình (giữa cha mẹ – con cái), khi nóng giận nếu không làm chủ được cảm xúc thì cha mẹ có thể gây ra tổn thương cho con cái. 
• – Trong mối quan hệ bạn bè, có rất nhiều vụ bạo lực học đường xuất phát từ việc không làm chủ được cảm xúc bản thân, gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

3. Mở rộng.

– Phê phán những người chỉ sống theo cảm xúc, để cảm xúc chi phối, kiểm soát hành động và gây ra những sai lầm đáng tiếc. 

– Cần phân biệt giữa làm chủ cảm xúc của bản thân và không dám đối diện với cảm xúc thật của bản thân.

4. Bài học nhận thức và hành động.  

– Nhận thức tầm quan trọng của kĩ năng làm chủ cảm xúc bản thân – một trong những kĩ năng giao tiếp quan trọng trong cuộc sống hàng ngày.

– Xây dựng cho bản thân kĩ năng làm chủ cảm xúc như: hạn chế tối đa những suy nghĩ căng thẳng, tiêu cực, tập trung vào vấn đề cần giải quyết, học cách đối mặt với khó khăn, giữ thái độ bình tĩnh trong mọi tình huống,…

CÙNG HOCMAI ĐÓN ĐẦU KỲ THI VÀO 10 – 2024

Bên cạnh các hoạt động đồng hành cùng 2k8 trong hành trình chinh phục trường THPT mơ ước, HOCMAI cũng đã sẵn sàng sát cánh cùng 2K9 chuẩn bị cho năm học cuối cấp với buổi Livestream “Bí kíp đón đầu kỳ thi vào 10 – 2024” diễn ra ngay sau khi kỳ thi tuyển sinh vào 10 tại HN & TP.HCM kết thúc:

• Phân tích đề thi vào 10 năm 2023
• Dự đoán xu hướng ra đề thi vào 10 năm 2024
• Tư vấn lộ trình học sớm kiến thức dành cho học sinh lớp 8 lên lớp 9
• Giải đáp thắc mắc của PH&HS hoàn toàn miễn phí

Thời gian cụ thể:

• Dành cho PH-HS 2k9 tại TP.HCM: 20h ngày 07/06/2023
• Dành cho PH-HS 2k9 tại Hà Nội: 20h ngày 11/06/2023

ĐĂNG KÝ THAM GIA SỰ KIỆN MIỄN PHÍ DÀNH CHO 2K9 TẠI ĐÂY