[Ôn thi vào 10] Cùng thầy Nguyễn Trung Nguyên tìm hiểu cấu trúc đề thi môn Tiếng Anh năm 2021

Nhằm hỗ trợ việc ôn thi vào lớp 10 môn Tiếng Anh hiệu quả nhất, bài viết ngày hôm nay sẽ là những chia sẻ của thầy Nguyễn Trung Nguyên (giáo viên giảng dạy môn Tiếng Anh hệ THCS tại Hệ thống HOCMAI) về cấu trúc đề thi vào lớp 10 cập nhật mới nhất dành cho năm 2021.

Theo tổng kết của thầy Nguyễn Trung Nguyên, mặc dù cấu trúc đề thi môn Tiếng Anh ở các địa phương có sự khác biệt nhất định nhưng vẫn có thể hệ thống lại thành hai phần: 

Phần trắc nghiệm:

Phần trắc nghiệm thường xuất hiện trong đề thi Tiếng Anh vào 10 với số lượng vào khoảng 40 – 50 câu, tương ứng với thời gian làm bài là 60 phút. Các câu hỏi thuộc phần trắc nghiệm có thể chia thành 8 dạng chính như sau:

Dạng 1: Hoàn thành câu

Đề bài sẽ cho một câu và khuyết đi một chỗ trống, kèm theo đó là 4 đáp án. Nhiệm vụ của thí sinh là chọn đáp án chính xác để hoàn thành câu văn đúng nghĩa, đúng ngữ pháp. Mục đích của dạng bài này là kiểm tra kiến thức về mặt từ vựng và ngữ pháp.

Nhóm 1: Câu hỏi sử dụng kiến thức ngữ pháp:

4 đáp án cho câu hỏi dạng này có xuất phát từ một gốc từ, chính vì vậy các em bắt buộc phải sử dụng kiến thức ngữ pháp để tìm ra phương án đúng.

The doctor advised my uncle to stop ____ because it’s quite harmful to his health

A. To smoking        B. Smoking       C. To smoke         D. Smoke       

(Câu 6 – Mã đề 008 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Hà Nội – 2020)

Đáp án chính xác là B. Smoking vì Stop + V-ing mang nghĩa là chấm dứt việc gì đó.

Nhóm 2: Câu hỏi sử dụng kiến thức từ vựng 

Đây là câu hỏi kiểm tra về mặt từ vựng, với 4 đáp án là 4 từ khác nhau. Để có thể ứng phó với dạng bài tập này thì việc củng cố vốn từ vựng là cần thiết. 

Ví dụ: The government is trying to ____ people to use public buses instead of motorbikes.

A. Complain                       B. Provide

C. Reduce                          D. Persuade

(Câu 1 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 TP.HCM – 2020)

Chọn đáp án D vì dịch nghĩa: Chính phủ đang cố gắng THUYẾT PHỤC người dân sử dụng xe buýt thay vì xe máy.

Dạng 2: Từ đồng nghĩa và trái nghĩa

Đề bài sẽ cho một câu, sau đó sẽ gạch chân một từ/ cụm từ và đưa ra 4 đáp án. Nhiệm vụ của học sinh là chọn đáp án là từ đồng nghĩa/ trái nghĩa với từ in đậm. Dạng bài này được đưa vào nhằm kiểm tra vốn từ vựng của học sinh. Phương pháp học tối ưu để có thể hoàn thành những câu hỏi này là ghi nhớ từ mới. 

Chú ý: học sinh cần đọc kỹ để biết đề bài hỏi về từ đồng nghĩa hay trái nghĩa, tránh sai sót trong quá trình chọn đáp án. 

Nhóm 1: Từ đồng nghĩa:

Mark the letter A, B, C or D to indicate the word(s) CLOSEST in meaning to the underlined work(s):

My brother went on with the project event though his boss said it was impossible to do it.

A. Fought                           B. Began

C. Made                             D. Continued

(Câu 15 – Mã đề 008 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Hà Nội – 2020)

Chọn đáp án D vì “went on” nghĩa là “tiếp tục – continued”.

Nhóm 2: Từ trái nghĩa

Mark the letter A, B, C or D to indicate the word(s) OPPOSITE in meaning to the underlined work(s): 

He didn’t even cast an eye over my report which I had spent a month writing.

A. show disinterest in                      B. find it eye-catching with

C. keep in ignorance about              D. stay uninformed of

(Câu 34 – Mã đề 318 – Đề thi T.A vào 10 Nghệ An – 2020)

Vì “cast an eye over” nghĩa là “nhìn vào, quan tâm” nên từ trái nghĩa với nó phải là A.

Dạng 3: Hồi đáp trong giao tiếp

Đề bài sẽ cho một câu nói thường xuyên sử dụng trong giao tiếp (câu cảm ơn, xin lỗi, lời mời,..) và 4 lựa chọn là các lời hồi đáp. Nhiệm vụ của học sinh là tìm ra lời hồi đáp hợp với ngữ cảnh được nêu. Khi đưa ra dạng câu hỏi này, người soạn đề hướng tới việc kiểm tra khả năng ứng dụng Tiếng Anh trong thực tiễn. Đây sẽ là câu dễ kiếm điểm vì độ khó không cao. 

Ví dụ: Mark the letter A, B, C or D to indicate the correct answer to each of the following questions:

Nick: “Let’s go to school by bike instead of motorbike”

Mike: “___________________”

A. Good idea!                      B. I need it

C. No. I don’t                      D. Why’s that

(Câu 9 – Mã đề 318 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Nghệ An – 2020)

Chọn đáp án A. Good idea (Ý tưởng hay đấy) – Đây là lựa chọn phù hợp với ngữ nghĩa của câu nói. 

Dạng 4: Đọc hiểu

Đề bài sẽ đưa ra 1 đoạn văn và các câu hỏi liên quan đến đoạn văn đó. Học sinh sẽ phải đọc đoạn văn và chọn đáp án đúng nhất để trả lời các câu hỏi. Đây là dạng câu hỏi để kết hợp kiểm tra kiến thức từ vựng cũng như khả năng đọc hiểu của thí sinh. Học sinh cần thực sự hiểu ý nghĩa của đề bài và tư duy để tìm ra câu trả lời tương ứng. 

Ví dụ: Read the following passage and mark the letter  A, B, C or D to indicate the correct answer:

“… The villagers spend their days fishing and looking after the sea life. Then they sail to the mainland to trade their fish for…”

Question 21: The word “they” in paragraph 2 is closest in meaning to _____.

A. The houses                     B. The builders

C. The schools                     D. The villagers

(Câu 21 – Mã đề 008 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Hà Nội – 2020)

Chọn đáp án D. “They” thay thế cho “The villagers”

Dạng 5: Hoàn thành đoạn văn

Đề bài sẽ cho một đoạn văn bị khuyết, học sinh sẽ phải đọc và lựa chọn đáp án để hoàn thành đoạn văn. Để có thể thực hiện chính xác yêu cầu đề bài thì mỗi thí sinh cần nắm vững ngữ pháp và làm chủ lượng từ vựng nhất định. 

Ví dụ: Choose the word/phrase that best fits the blank space in the following passage:

The changes that took place in schools have changed the role of teachers. In the past, teachers ____ the major source of knowledge,...”

A. Used to be                      B. Were used to be

C. Got used to being            D. Were being used

(Câu 19- Đề thi Tiếng Anh vào 10 TP.HCM – 2020)

Chọn đáp án A.

Dạng 6: Viết lại câu

Đề bài sẽ cho một câu văn và bốn đáp án là bốn câu hoàn chỉnh khác nhau. Khi này, học sinh cần chọn đáp án có nghĩa sát với câu văn ban đầu được đưa ra ở đề bài. Có thể thấy, dạng bài này đặt ra yêu cầu về kỹ năng đọc hiểu.

Ví dụ: Mark the letter A, B, C or D to indicate the sentence that is closest in meaning to the questions

Questions 36. Your house is modern than mine.

A. My house is more modern than yours

B. My house isn’t as modern as yours house

C. My house isn’t as modern as yours

D. My house is as modern as yours

(Câu 36- Mã đề 008 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Hà Nội – 2020)

Chọn đáp án C.

Dạng 7: Tìm lỗi sai

Đề bài sẽ cho môt câu văn chứa lỗi sai về ngữ pháp hoặc từ vựng và bốn đáp án tương ứng bốn chỗ gạch chân. Đáp án chúng ta cần tìm chính lỗi sai trong câu văn. Cái khó của dạng câu hỏi này chính là yêu cầu thì sinh phải nắm chắc ngữ pháp và ý nghĩa từ vựng được sử dụng. 

Ví dụ: We cancelled our camping trip because of it rained heavily.

A. cancelled          B. camping       C. because of      D. heavily.

(Câu 32- Mã đề 008 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Hà Nội – 2020)

Chọn đáp án C vì “because of”+ Ving/danh từ, không đi cùng mệnh đề.

Dạng 8: Phát âm

Đề bài sẽ cho bốn từ, học sinh sẽ phải chọn ra từ có phát âm khác với 3 từ còn lại. Kiểu câu hỏi này được chia thành hai dạng:

Dạng phát âm: Đề bài sẽ cho bốn từ có chung một bộ phận nào đó (nguyên âm hoặc phụ âm), nhiệm vụ của các em là chọn từ có phần chung phát âm khác với những từ còn lại.

Ví dụ:  

A. Push          B. Lunch          C. Fun          D. Much

(Câu 9 – Mã đề 318 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Nghệ An – 2020)

Chọn đáp án A vì “u” tại đây phát âm là /ʊ/, các từ còn lại phát âm là /ʌ/

Dạng trọng âm: Đề bài cho bốn từ, trong đó có một từ có trọng âm ở vị trí khác với những từ còn lại, nhiệm vụ của các em là tìm ra từ đó.

Ví dụ: 

A. Improve       B. Culture       C. Pollute         D. Attend 

(Câu 3 – Mã đề 008 – Đề thi Tiếng Anh vào 10 Hà Nội – 2020)

Chọn đáp B vì trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất. 

Dạng tự luận

Cần lưu ý, trên thực tế không phải tất cả các tỉnh, thành phố đều có phần tự luận. Với dạng bài tự luận viết lại câu có thể tạm chia thành các chủ đề như sau: 

• • Chuyển từ câu trực tiếp sang câu gián tiếp
  • Chuyển từ câu chủ động sang câu bị động 
  • Chuyển đổi câu so sánh tính từ và trạng từ 
  • Chuyển đổi câu trong câu điều kiện 
  • Chuyển đổi câu trong các mệnh đề kết quả 
  • Chuyển đổi câu bằng sử dụng diễn đạt tương đương 
  • Chuyển đổi câu trong các cấu trúc đặc biệt khác 

Để đạt điểm cho phần câu hỏi này, thí sinh cần phải nắm được yêu cầu đề bài, hoàn thành đáp án đầy đủ, chính xác về cả ngữ pháp, chính tả. Học sinh nên kiểm tra lại câu trả lời thật kỹ để không mất điểm “oan” vì những lỗi không đáng có.

Ví dụ: It’s a pity they are traveling on uncomfortable buses

-> They wish they….

(Câu 36 – Đề thi T.A vào 10 TP.HCM – 2020)

Đáp án: They wish they were not travelling/ wouldn’t travel on uncomfortable buses

Trên đây chính là mô phỏng ngắn gọn và đầy đủ về đề thi vào 10 môn Tiếng Anh mà học sinh 2006 có thể tham khảo. Bên cạnh việc nắm vững cấu trúc đề thi, thầy Trung Nguyên cũng lưu ý rằng việc luyện đề là yếu tố tối quan trọng nhằm tối ưu điểm số của học sinh. Nhằm hỗ trợ quá trình ôn tập cho kỳ thi vào lớp 10 sẽ diễn ra vào tháng 5, Hệ thống giáo dục HOCMAI đã thiết kế khóa học Luyện đề HM10 dành cho ba bộ môn Ngữ Văn – Toán Học và Tiếng Anh. 

Với chương trình Luyện đề HM10, các sĩ tử sẽ có cơ hội thực hành làm đề và được các giáo viên bộ môn hướng dẫn giải bài chi tiết. Từ đó, các em có thể rút kinh nghiệm về lỗi sai thường gặp, hoàn thiện hơn về mặt kiến thức cũng như nâng cao kỹ năng cần thiết khi đi thi. Việc luyện đề sẽ giúp các em xây dựng “chiến lược” làm bài hiệu quả, biết kiểm soát thời gian và có được tâm lý tự tin, vững vàng.