Câu 4 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 142
Đề bài: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được lặp lại từ hát, cả bài thơ cũng như một khúc ca. Hãy cho biết đây là khúc ca gì và tác giả làm thay lời ai? Các em học sinh có nhận xét gì về âm hưởng, giọng điệu bài thơ? Một số yếu tố như: thể thơ, vần, nhịp đóng vai trò tạo nên âm hưởng của bài thơ như thế nào?
Hướng dẫn giải:
– Cả bài thơ có bốn từ “hát” được lặp lại: “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”, “Câu hát căng buồm với gió khơi”, “Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng”, “Ta hát bài ca gọi cá vào”. Những tiếng hát này đã thể hiện được tinh thần lạc quan, yêu đời của những người làm chủ biển khơi và khao khát chinh phục vũ trụ. Nhà thơ Huy Cận đã thay lời người lao động (cụ thể trong bài này là những người dân chài) để viết nên khúc ca hào hùng này.
– Cách gieo vần của tác giả cũng rất đa dạng: khi hào hùng, khi khỏe khoắn qua sự đối lập của các vần trắc và vần bằng ở khổ 1 (lửa, cửa – khơi, khơi); lúc thì ung dung, sự tự tin (lặng/ sáng – thoi, ơi!); lúc thì thể hiện sự bay bổng, lãng mạn (trăng, bằng, giăng).
– Nhịp thơ của bài Đoàn thuyền đánh cá cũng rất đa dạng: khi thì sử dụng nhịp 4/3 (Đến dệt lưới ta/ đoàn cá ơi!), khi thì sử dụng nhịp 2/2/3 (Ta hát/ bài ca/ gọi cá vào), có câu thơ lại sử dụng nhịp 2/5 (Ta kéo/ xoăn tay chùm cá nặng).
Tham khảo thêm:
Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
Câu 2 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 142
Câu 3 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 142
