Trong chương trình môn Ngữ văn 6 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, học sinh sẽ được học đoạn trích “Nếu cậu muốn có một người bạn” của tác giả Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri. Nhằm giúp học sinh nắm được nắm được kiến thức nền tảng đoạn trích này, thầy Nguyễn Phi Hùng – Giáo viên môn Ngữ văn tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI đã đưa ra một số lưu ý quan trọng dưới đây!
Phụ huynh và học sinh xem lại bài giảng của thầy Nguyễn Phi Hùng tại đây:
Tìm hiểu về tác giả và đoạn trích “Nếu cậu muốn có một người bạn”
Tác giả Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri (1900-1944) là một đại văn hào người Pháp. Ông từng là phi công và từng tham gia chiến đấu trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Có lẽ bởi vậy nên các tác phẩm của ông đều lấy đề tài, cảm hứng từ những chuyến bay và cuộc sống của người phi công. Với ngòi bút đậm chất trữ tình, trong trẻo, giàu cảm hứng lãng mạn, ông đã viết nên những áng văn hết sức hấp dẫn, không chỉ hồn nhiên dưới góc nhìn sự phiêu lưu mạo hiểm dưới góc độ của một thi sĩ, các tác phẩm của ông còn chứa đựng rất nhiều những triết lý sâu sắc, những bài học thấm thía về con người, cuộc sống. Một số tác phẩm để đời của ông bao gồm: Hoàng tử bé, Cõi người ta, Bay đêm, Phi công thời chiến…
Đoạn trích “Nếu cậu muốn có một người bạn” là một đoạn trích từ chương XXI của tác phẩm Hoàng tử bé – tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nhà văn Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri.
Hoàng tử bé là câu chuyện kể về một phi công phải hạ cánh khẩn cấp trong sa mạc. Anh gặp một cậu bé, người hóa ra là một hoàng tử từ hành tinh khác đến. Hoàng tử kể về những cuộc phiêu lưu của em trên Trái Đất và về bông hồng quý giá trên hành tinh của em. Em thất vọng khi phát hiện ra hoa hồng là loài bình thường như bao loài khác trên Trái Đất. Một con cáo sa mạc khuyên em nên yêu thương chính bông hồng của em và hãy tìm kiếm trong đó ý nghĩa của cuộc đời mình. Nhận ra điều ấy, hoàng tử quay trở về hành tinh của em.
Trong chương trình Ngữ văn lớp 6 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, học sinh sẽ được tìm hiểu về đoạn trích “Nếu cậu muốn có một người bạn” kể về đoạn gặp gỡ của hoàng tử bé với cáo. Đó là khi cáo xuất hiện, cất lời chào, hai người gặp nhau và làm quen với nhau.
Người kể chuyện và cốt truyện của đoạn trích
Người kể chuyện là nhân vật do tác giả sáng tạo ra có nhiệm vụ tổ chức kết cấu tác phẩm và dẫn dắt người đọc tiếp cận văn bản. Trong văn bản này, người kể chuyện là người phi công rơi máy bay trên sa mạc, kể theo ngôi thứ nhất (người kể chuyện xưng “tôi”). Việc chọn ngôi kể như vậy sẽ khiến cho câu chuyện được kể lại một cách chân thực, đáng tin cậy nhất bởi người kể chuyện chính là người tham gia trực tiếp, chứng kiến từng diễn biến của câu chuyện. Với sự khác biệt của các góc nhìn (người lớn – trẻ em; người Trái đất – người ngoài hành tinh), những sự vật vốn quen thuộc, gần gũi bỗng trở nên mới mẻ, thú vị những thứ tưởng như đúng hiển nhiên lại trở thành phi lý; những triết lý sâu sắc ẩn tàng sau những điều bình dị, hồn nhiên. Đây chính là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn không chỉ đối với các bạn trẻ, mà nó còn tạo nên các ý vị triết lý sâu xa để ngay cả những người trưởng thành cũng sẽ học được, cảm nhận được từ câu chuyện những bài học thấm thía về con người và cuộc sống.
Văn bản có cốt truyện gắn liền với 4 sự kiện quan trọng bao gồm:
1- Hoàng tử bé gặp gỡ và làm quen với cáo
2- Cáo và hoàng tử bé chia sẻ hoàn cảnh của bản thân cho nhau nghe
3- Hoàng tử bé cảm hóa cáo để cáo trở thành bạn của mình
4- Hoàng tử bé chia tay cáo và nhận được những bài học thấm thía về tình bạn
Cốt truyện đã được tác giả sắp xếp theo trình tự thời gian: Mở đầu – Diễn biến – Kết thúc.
Tìm hiểu về nhân vật Cáo
Xuyên suốt đoạn trích “Nếu cậu muốn có một người bạn”, nhân vật Cáo là nhân vật trung tâm, là chìa khóa mở ra bí mật của tình bạn giúp học sinh nhận ra giá trị quan trọng của một người bạn. Nhân vật cáo mang những đặc điểm của nhân vật truyện đồng thoại: vừa là con vật lại vừa mang những đặc điểm của con người. Cách xây dựng nhân vật vừa chân thành lại vừa sâu sắc giúp thể hiện được nỗi khao khát có được một người bạn chân thành và niềm hạnh phúc khi tìm thấy tình bạn với hoàng tử bé. Qua nhân vật cáo, ta còn nhận thấy rằng mỗi người bạn xung quanh ta đều có thể là thầy ta, họ dạy cho ta những điều ta chưa biết, những giá trị quan trọng của cuộc sống.
Khi học đoạn trích này, học sinh cần lưu ý những đoạn lời thoại của nhân vật Cáo sau để tìm hiểu và phân tích nhân vật.
Cáo trước khi gặp hoàng tử bé:
“Mình săn gà, con người săn mình. Mọi con gà đều giống nhau, mọi con người đều giống nhau”.
“Mình hơi chán”,
“Như vậy thì buồn quá”,
“Cuộc sống thật đơn điệu”.
Cáo khi gặp hoàng tử bé:
“Bạn không phải người ở đây… bạn đi tìm gì vậy?”,
“Trên một hành tinh khác?”,
“Có thợ săn trên hành tinh đó không?… Còn gà?”
“Nếu bạn cảm hóa mình, tụi mình sẽ cần đến nhau. Lúc đó bạn dối với mình sẽ là duy nhất trên đời. Mình đối với bạn sẽ là duy nhất trên đời.”
“Bước chân của bạn sẽ gọi mình ra khỏi hang như là tiếng nhạc”,
“Những đồng lúa mì chẳng gợi nhớ gì cho mình cả” “Nhưng bạn có mái tóc vàng óng” nên “Lúa mì vàng óng ả sẽ làm mình nhớ đến bạn”,
“Mình sẽ thấy thích tiếng gió trên đồng lúa mì”.
“Nếu bạn cảm hóa mình, xem như đời mình đã được chiếu sáng”
“Nếu bạn cảm hóa mình thì thật là tuyệt vời!”
“Bạn làm ơn… cảm hóa mình đi!”,
“Nếu muốn có một người bạn, hãy cảm hóa mình đi!”
“Trước tiên bạn ngồi xa mình một chút, như thế, trên cỏ. Mình sẽ liếc nhìn bạn còn bạn thì không nói gì cả. Lời nói là nguồn gốc của mọi sự hiểu lầm. Nhưng mỗi ngày, bạn có thể ngồi xích lại gần hơn…”
Cáo khi chia tay hoàng tử bé:
“A!… Mình sẽ khóc mất”
“Tất nhiên rồi”
“Rất đơn giản: người ta chỉ thấy rõ với trái tim. Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần.”
“Chính thời gian mà bạn bỏ ra cho bông hồng của bạn đã khiến bông hồng của bạn trở nên quan trọng đến thế.”
“Bạn có trách nhiệm mãi mãi với những gì bạn đã cảm hóa”
Như vậy với bài giảng phần 1 của văn bản “Nếu cậu muốn có một người bạn”, thầy Hùng đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm “Hoàng tử bé”, về tác giả Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri và chi tiết cụ thể về nhân vật cáo qua từng lời thoại trong đoạn trích. Ở trong phần tiếp theo của bài giảng, thầy Hùng sẽ cùng các bạn học sinh tìm hiểu về nhân vật hoàng tử bé, từ đó rút ra chủ đề ý nghĩa của tác phẩm, những bài học kinh nghiệm lớn lao về tình bạn, cách xây dựng một tình bạn đẹp. Quý phụ huynh và các bạn học sinh cùng đón xem nhé!
Đồng hành cùng học sinh, phụ huynh có con sắp lên lớp 6 trong Chương trình Học tốt lớp 6 (2021-2022), thầy Nguyễn Phi Hùng sẽ không chỉ truyền thụ kiến thức mà còn khơi gợi niềm đam mê, yêu thích văn học cho học sinh. Qua đó, giúp học sinh trang bị kiến thức cơ bản bám sát sách giáo khoa mới theo chương trình giáo dục phổ thông mới cũng như tự tin, chủ động, bứt phá điểm số môn Ngữ văn khi năm học mới chính thức bắt đầu.
ĐĂNG KÝ CHƯƠNG TRÌNH HỌC TỐT LỚP 6 MỚI
Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ hotline 0936585812 để được tư vấn MIỄN PHÍ. |
