Đối với học sinh lớp 9 có mong muốn thi chuyên, việc chuẩn bị cho kỳ thi vào 10 thường được bắt đầu từ rất sớm. Đặc biệt, phương pháp ôn luyện là điều mang tính quyết định đối với kỳ thi vô cùng quan trọng sắp tới. Chúng ta hãy cùng nghe thầy Phạm Ngọc Hưng tư vấn về vấn đề này nhé.
Phương pháp ôn luyện các dạng toán nâng cao
Để thi vào chuyên Toán, học sinh phải trải qua 2 vòng thi, vòng thi thứ nhất là Toán chung, vòng thi thứ hai là Toán chuyên.
Vòng thi thứ nhất – Toán chung, kiến thức tập trung chủ yếu trong chương trình lớp 9, các bài toán khó để lấy điểm 9, 10 thường ở mức độ vận dụng cao; Các dạng bài toán thường ở mức độ quen thuộc và tương đương với các bài thi vào 10 cấp Tỉnh/thành.
Vòng thi thứ hai – Toán chuyên, các bạn học sinh cần xác định ngay là kiến thức sẽ không giới hạn trong chương trình lớp 9, nhiều bài toán phải sử dụng kiến thức lớp 6,7,8 để giải. Các dạng toán thường là những bài toán tổng hợp hoặc là những trường hợp đặc biệt từ những bài toán phổ biến. Một số dạng toán thường gặp như bài toán số học liên quan đến số chính phương, số nguyên tố, bài toán hình học trong tam giác, bài toán chứng minh BĐT, toán rời rạc,…
Đối với những dạng toán nâng cao như vậy, thầy Phạm Ngọc Hưng – Giáo viên Toán tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI đưa ra lời khuyên cho các bạn học sinh như sau: “Với những dạng bài toán nâng cao, không có một lời khuyên hoặc một “công thức” chung nào đó có thể áp dụng để giải tất cả các dạng toán trên. Mà mỗi dạng bài có một đặc thù riêng. Ví dụ như bài toán hình cũng chia thành nhiều dạng nhỏ. Bài toán BĐT thì có rất nhiều dạng hay và khó, bài toán rời rạc thì luôn là “đỉnh cao” của tư duy với học sinh THCS,…”.
Thầy Hưng cho rằng, để giải các dạng toán nâng cao trên, học sinh cần phải:
- Nắm thật vững và hệ thống được các kiến thức cơ bản;
- Biết được các dạng toán nâng cao;
- Tư duy tốt;
- Kỹ năng tính toán, trình bày tốt;
- Vận dụng linh hoạt các định lý, bổ đề, bài toán phụ.
Theo đó, học sinh cần ôn luyện để tích lũy đủ các yếu tố trên. Hai yếu tố đầu đương nhiên học sinh phải thành thục và làm tốt rồi. Hai yếu tố tiếp theo thuộc khả năng và đam mê của mỗi học sinh. Tuy nhiên kỹ năng tính toán, trình bày và tư duy có thể rèn luyện được thông qua việc luyện tập giải bài.
Yếu tố “vận dụng linh hoạt các định lý, bổ đề, bài toán phụ” là then chốt để giải các bài toán này. Muốn vậy, khi ôn luyện, học sinh cần thiết phải phân tích bài toán để hiểu rõ, hiểu sâu vào bản chất vấn đề. Đào sâu suy nghĩ, lật đi lật lại bài toán, tổng hợp bài toán, đặc biệt hóa bài toán, tạo ra bài toán khác. Khi các bạn học sinh hiểu sâu sắc bài toán, dường như nó “ngấm” vào máu của mình rồi thì sau này khi gặp các bài toán tương tự, học sinh sẽ dễ dàng phát hiện và giải được.
Khi gặp một bài toán khó, ngoài các kỹ năng phân tích để tìm lời giải, vẽ hình tốt, ta cũng thường phải liên tưởng đến những bài toán “na ná” như bài toán đang gặp. Tìm điểm chung, điểm riêng của bài toán đang có và bài toán đã giải. Kết hợp với phân tích, vận dụng linh hoạt các định lý, bổ đề để tìm ra hướng giải. Học sinh cần luyện tập để việc liên tưởng và vận dụng này như một phản xạ tự nhiên khi gặp bài toán khó.
Như vậy, để giải thành thạo các dạng toán nâng cao, không có cách nào khác là phải luyện tập, làm nhiều dạng bài tập, hiểu sâu sắc bài toán, phân tích bài toán, tổng quát hoặc đặc biệt hóa bài toán, sau cho ta phải hiểu sâu sắc, hiểu rõ bản chất vấn đề.
Thầy Phạm Ngọc Hưng – Giảng viên Đại học Bách Khoa – Giáo viên Toán nâng cao lớp 9 tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI
Những lưu ý quan trọng để ôn thi vào chuyên Toán hiệu quả
Thầy Phạm Ngọc Hưng chia sẻ Toán học là một chuỗi logic chặt chẽ. Có nguyên nhân và kết quả rất rõ ràng. Lý thuyết về Toán học THCS không có nhiều, nhưng phương pháp phân tích, suy luận để giải toán thì có nhiều và rất phong phú. Bởi vậy, thầy Hưng cho rằng đối với học sinh có nguyện vọng thi chuyên Toán, trước hết phải là học sinh có tư duy logic, lập luận và tính toán tốt. Nhìn chung là phải có đam mê và năng khiếu về Toán.
Tiếp theo, để có thể học và ôn thi chuyên Toán hiệu quả, trong quá trình học tập học sinh cần:
- Dành nhiều thời gian học môn Toán: Cần sắp xếp để dành nhiều thời gian học Toán;
- Tham khảo nhiều tài liệu ngoài SGK: Tìm mua và đọc nhiều sách tham khảo, sách bồi dưỡng HSG, các nâng cao;
- Tìm khóa học, thầy dạy phù hợp: Học sinh cần tìm các khóa học phù hợp với khả năng của bản thân. Ngoài ra cũng cần tìm thầy dạy phù hợp để sắp xếp, định hướng tốt kế hoạch học tập;
- Nghiền ngẫm bài tập: Làm nhiều, làm nhanh các dạng bài; tập trung phân tích để tìm hướng giải bài toán. Lưu ý rằng tìm hướng giải chứ không phải lời giải; Phân tích sâu mỗi bài toán bằng cách thay đổi đề bài, làm khó bài toán, tổng hợp hoặc đặc biệt hóa bài toán, sáng tạo ra các bài toán khác;
- Làm nhiều đề thi tương đương: Làm các đề thi của các năm trước, các đề thi chuyên của các trường trong cả nước.
- Luyện tập và luyện tập: Không có gì tốt hơn khi học toán là luyện tập. Hãy làm bài tập thật nhiều, đối với những bài toán khó chưa nhuần nhuyễn, hãy ghi ghép lại những lưu ý khi làm dạng bài đó. Các học sinh có thể học bài bằng cách giải 1 bài toán theo nhiều cách khác nhau, tự tổng quát và xây dựng bài toán mới,… Như vậy sẽ giúp các bạn học sinh không bao giờ quên kiến thức mình đã học và những dạng bài mình đã làm.
Trên đây là những lưu ý giúp các bạn học sinh lớp 9 đang có ý định thi vào 10 chuyên Toán. Ngoài ra để rút ngắn thời gian ôn thi và tự tin hơn trước khi kỳ thi chính thức diễn ra, các bạn nên tham khảo chương trình Học Tốt – Toán nâng cao lớp 9 của thầy Phạm Ngọc Hưng để việc học và ôn tập đạt được kết quả như mong muốn. Đây là khóa học hướng tới các bạn học sinh lớp 9 có nhu cầu muốn ôn tập nhanh kiến thức cơ bản và tập trung nâng cao chương trình ở trên lớp; hướng tới các kỳ thi học học sinh giỏi các cấp, thi tuyển sinh vào 10, thi môn Toán chung vào các trường chuyên và trường năng khiếu các tỉnh/thành.
Liên hệ Hotline 0936 5858 12 để được tư vấn chi tiết và miễn phí.
