Rèn luyện kỹ năng xây dựng đoạn văn trong văn bản – Ngữ văn 8

Đoạn văn là một trong những thành phần quan trọng cấu tạo nên một bài văn hoàn chỉnh. Để giúp các em học sinh rèn luyện tốt kỹ năng tạo lập văn bản, cô Nguyễn Thị Thu Trang – Giáo viên môn Ngữ văn tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI sẽ hướng dẫn học sinh tìm hiểu về khái niệm đoạn văn và cách xây dựng một đoạn văn hoàn chỉnh. 

Xem đầy đủ bài giảng của cô Trang tại đây:

A. Lý thuyết

1. Khái niệm đoạn văn trong văn bản

Đoạn văn là một phần của văn bản, bao gồm nhiều câu tạo thành.

– Hình thức: Đoạn văn bắt đầu tính từ chữ cái viết hoa lùi đầu dòng và kết thúc là dấu chấm xuống dòng. 

– Nội dung: Đoạn văn biểu đạt một ý trọn vẹn, một chủ đề nhất định.

Chú ý: Thực tế có rất nhiều bạn học sinh nhầm lẫn giữa đoạn văn và bài văn, vì vậy khi đề bài yêu cầu viết một đoạn văn, học sinh nhớ lưu ý hình thức của đoạn văn và không được tùy tiện xuống dòng. 

Ví dụ: 

Ngữ liệu trên gồm 2 đoạn văn:

Đoạn 1: Giới thiệu về nhà văn Ngô Tất Tố – Nhà văn hiện thực chuyên viết về nông thôn trước Cách mạng. 

Đoạn 2: Tắt đèn là tác phẩm tiêu biểu của Ngô Tất Tố. 

2. Cách trình bày nội dung đoạn văn 

Căn cứ vào vị trí câu chủ đề của đoạn văn, có 2 cách trình bày nội dung của đoạn văn:

– Đoạn văn diễn dịch: câu chủ đề đứng ở đầu đoạn

– Đoạn văn quy nạp: câu chủ đề đứng ở cuối đoạn

– Đoạn văn song hành: các câu triển khai nội dung song song, không có câu chủ đề, mỗi câu nêu lên một ý của chủ đề đoạn văn. 

Trong quá trình khi viết bài và tạo lập đoạn văn, sẽ luôn có những yêu cầu cụ thể trình bày nội dung đoạn văn theo cách nào. Vì vậy học sinh nhớ lưu ý đặc điểm của từng cách trình bày nội dung đoạn văn để từ đó triển khai các ý, viết câu chủ đề hiệu quả nhất.

B. Luyện tập

Để thành thạo khả năng nhận biết và có kĩ năng tạo lập, xây dựng đoạn văn trong văn bản, cô Trang hướng dẫn học sinh làm một số dạng bài tập sau đây:

Dạng 1: Chỉ ra cách trình bày nội dung của đoạn văn và giải thích

Gợi ý: Đối với dạng bài này, học sinh cần nắm vững lý thuyết về 3 cách trình bày nội dung đoạn văn: Diễn dịch, quy nạp, song hành. Từ đó căn cứ theo vị trí của câu chủ đề để xác định cách trình bày nội dung đoạn văn. 

Dạng 2: Tìm câu chủ đề và sắp xếp lại thứ tự các câu trong đoạn văn

Gợi ý: 

– Đầu tiên, học sinh xác định câu chủ đề của đoạn văn.

– Từ đó, học sinh sắp xếp các câu còn lại theo hình thức đoạn văn tùy chọn: diễn dịch (Để câu chủ đề ở đầu đoạn), quy nạp (để câu chủ đề ở cuối đoạn),…

Dạng 3: Viết đoạn văn theo chủ đề cho sẵn

– Tư duy rõ về chủ đề cần viết

– Triển khai các ý chính liên quan tới chủ đề cần viết

– Tạo lập thành các câu hoàn chỉnh từ ý trên

– Sắp xếp các câu văn thành đoạn văn theo hình thức tùy chọn.

>> THAM GIA KHÓA HỌC TỐT NGỮ VĂN 8 CÙNG CÔ TRANG, ĐĂNG KÝ HỌC THỬ MIỄN PHÍ TẠI ĐÂY!

Trên đây là những hướng dẫn của cô Trang về cách xây dựng một đoạn văn trong văn bản. Để viết được một bài văn hoàn chỉnh, đúng, đủ ý và hay, học sinh cần rèn luyện ngay từ những bước cơ bản nhất, đó là viết đoạn văn. Để rèn luyện thêm kĩ năng viết đoạn văn, các em nên đọc nhiều, học hỏi cách liên kết câu từ, sắp xếp trình bày các câu,… và tự luyện tập viết đoạn văn tại nhà. 

Đồng thời, phụ huynh và học sinh tham khảo thêm Chương trình Học tốt 2021-2022 tại HOCMAI giúp con tự học hiệu quả, sẵn sàng bứt phá điểm số trong bài kiểm tr học kì I sắp tới. Các khóa học được thiết kế khoa học với lộ trình rõ ràng bám sát chương trình SGK hiện hành với đầy đủ các môn học Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, GDCD cho học sinh chuẩn bị lên lớp 7,8,9. Tham khảo ngay tại đây!

Quý phụ huynh và học sinh để lại thông tin tại đây để được hướng dẫn đăng ký học thử hoàn toàn miễn phí. Đừng bỏ lỡ nhé!