Tinh giản Toán 7: Cơ hội cho đổi mới phương pháp dạy học, tăng thực hành, trải nghiệm cho học sinh

Việc điều chỉnh nội dung dạy học trong chương trình môn Toán lớp 7 là cơ hội để đổi mới dạy học cho giáo viên, tăng thực hành, trải nghiệm cho học sinh. Đó là đánh giá của TS Phạm Ngọc Hưng – Giáo viên môn Toán tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI về công văn điều chỉnh nội dung dạy học mà Bộ GD&ĐT vừa công bố.

Cần hiểu đúng về việc điều chỉnh chương trình học môn Toán lớp 7

Trước hết, phụ huynh và học sinh cần hiểu rõ bản chất của việc điều chỉnh, tinh giản kiến thức chương trình giáo dục phổ thông lần này của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT). Mục đích của việc tinh giản lần này không phải hoàn toàn do tình hình dịch bệnh Covid mà còn nhằm tiếp tục thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh. 

Bên cạnh đó, từ năm học 2020 – 2021, Bộ GD&ĐT đã giảm thời gian thực học ở cấp trung học từ 37 tuần xuống còn 35 tuần. Do vậy, việc tinh giản chương trình là cần thiết. Tuy nhiên, việc tinh giản chương trình lần này không phải chỉ “cắt” cơ học đi 2 tuần mà còn phải tinh giản một cách hợp lý để tạo cơ hội cho đổi mới phương pháp dạy học, tăng thực hành, trải nghiệm cho học sinh. 

Thêm nữa, một trong những nguyên tắc quan trọng khi Bộ GD&ĐT thực hiện điều chỉnh lần này là tinh giản các nội dung vượt quá yêu cầu cần đạt về chuẩn kiến thức, chuẩn kỹ năng trong chương trình giáo dục phổ thông dành cho học sinh hiện nay. Cụ thể, sẽ tích hợp một số nội dung thành các chủ đề; điều chỉnh các nội dung trùng lặp giữa các môn học. Hoặc, trong một số nội dung sẽ được hướng dẫn không dạy; không làm; không thực hiện; đọc thêm; khuyến khích học sinh tự đọc, tự làm hay tự thực hiện.

Như vậy, rõ ràng rằng lần tinh giản này khác với lần tinh giản mà Bộ đã đưa ra để áp dụng cho học kỳ 2 năm học 2019-2020 vào tháng 3/2020. Lần trước, Bộ tinh giản một số kiến thức không thực sự trọng tâm và chưa cần thực hiện ngay như các bài toán thực hành hoặc các nội dung khá dễ dàng. Còn trong lần tinh giản này, các nội dung vượt quá yêu cầu sẽ được tinh giản. Hay nói cách khác, lần trước là tinh giản những bài tập dễ, chưa cần thực hiện ngay, lần này tinh giản những bài khó hơn, vượt quá yêu cầu. 

Nội dung tinh giản của chương trình Toán lớp 7 là không đáng kể

Với chương trình Toán lớp 7, việc tinh giản lần này được thể hiện: 

Phần Đại số:

Chương I – Số hữu tỉ: 

• Ghép ba bài giảng, trong đó có hai bài giảng “Lũy thừa của một số hữu tỉ” và một bài luyện tập thành một bài “Lũy thừa của một số hữu tỉ”
• Ghép hai bài “Số vô tỉ, khái niệm về căn bậc hai” và “Số thực” thành một bài “Số vô tỉ, số thực”
• Và hai, ba bài tập ở mức độ khuyến khích học sinh tự làm

Chương II. Hàm số và đồ thị hàm số:

• Chỉ có một bài toán (bài tập 20) ở mức độ không yêu cầu

Chương IV: Biểu thức đại số:

• Ghép hai bài “Khái niệm về biểu thức đại số” và “Giá trị của một biểu thức đại số” thành một bài

Phần Hình học:

Chương II- Tam giác và chương III- Quan hệ giữa các yếu tố trong tam giác, các đường đồng quy của tam giác:

• Có một số bài tập ở khuyến khích học sinh tự học.

Như vậy, nội dung tinh giản của chương trình toán lớp 7 là không đáng kể. Ước lượng đã tinh giản khoảng 5% thời lượng học tập trên lớp.

Lý giải về điều này, thầy Hưng cho biết: Với chương trình toán học phổ thông, về cơ bản thì các nội dung lý thuyết là không được giảm tải và cũng không thể giảm tải được do tính liên kết, xâu chuỗi và logic của các kiến thức Toán học. Chỉ một, hai nội dung thực hiện ngoài trời là được lược bỏ. Một số bài tập được khuyến khích học sinh tự học nhưng tỉ lệ không nhiều. Nhìn chung, toán học THCS là môn học cơ bản, nên sự tinh giản không nhiều. 

Các nội dung trọng tâm cần lưu ý trong chương trình Toán 7 sau tinh giản

Chương trình Toán lớp 7 là năm bản lề của chương trình Toán THCS. Nội dung bao gồm nhiều kiến thức mới đòi hỏi học sinh cần luôn chú ý học tập để hiểu và đạt được kết quả tốt.

Phần Đại số

Chương trình Đại số 7 tập trung nhiều đến: Tập hợp và các phép toán số hữu tỉ; Số vô tỉ; Tỉ lệ thức; Thống kê; Đơn/đa thức. Trong đó, các kiến thức về tỉ lệ thức, thống kê, đơn/đa thức là các kiến thức rất trọng tâm với học sinh. Học sinh cần chịu khó học tập để hiểu và vận dụng được các kiến thức này khi giải toán. 

Phần Hình học

Các vấn đề liên quan đến tam giác, các trường hợp bằng nhau của tam giác, các đường đặc biệt, đồng quy trong tam giác, kiến thức về tam giác vuông, bất đẳng thức tam giác là những kiến thức trọng tâm trong phần Hình học. Có thể nói, Hình học lớp 7 mở ra một “thế giới” các bài toán hay về hình học phẳng trong chương trình toán học phổ thông.

Lộ trình học tốt môn Toán 7 cho học sinh trong năm học mới

Chương trình Toán trong sách giáo khoa THCS là chương trình rất cơ bản. Toán học cũng là môn học quan trọng, bản lề cho các môn học khác. Do vậy, khó có thể cắt đi các nội dung học lý thuyết mà chỉ có thể giảm tải ở một số bài tập trong sách giáo khoa.

Vì vậy, học sinh cần lưu ý những điều sau để học tốt môn Toán 7:

Thứ nhất, học sinh cần tham gia đầy đủ các buổi học trên lớp, tích cực xây dựng bài, làm bài tập đầy đủ; 

Thứ hai, học sinh và phụ huynh không nên “soi” quá kỹ nội dung tinh giản của Bộ GD&ĐT về môn Toán THCS. Không nên mất thời gian để “tra cứu” lại xem phần này có được tinh giản hay không trước khi học một nội dung nào đó. Vì việc này là không cần thiết. Hãy để việc này cho giáo viên hướng dẫn.

Thứ ba, có một số bài toán được Bộ GD&ĐT để ở chế độ: “Khuyến khích học sinh tự làm” thì học sinh nên chủ động thực hiện, đừng nhầm lẫn đây là phần kiến thức giảm tải không quan trọng mà bỏ qua. Thực tế, đây cũng là những bài toán khá hay. 

Một trong số những phương pháp để học tốt môn Toán là “luyện tập, luyện tập và luyện tập”. Các em luôn nhớ như vậy, việc “tiết kiệm” được một vài bài toán theo sự tinh giản của Bộ GD&ĐT hướng dẫn, sẽ không thấm vào đâu, không nhằm nhò gì, hay không đáng kể gì so với những bạn học sinh có đam mê và học khá/giỏi môn Toán. – thầy Hưng tư vấn.

Thấu hiểu được những khó khăn của học sinh trong quá trình học tập hay nỗi lo lắng, sự kỳ vọng của các bậc phụ huynh khi con bước vào năm học mới, HOCMAI đã và đang ngày càng đổi mới các phương pháp dạy và học để đồng hành và giúp đỡ học sinh trên con đường học tập. Chương trình Học tốt 2020-2021 chính là nền tảng kiến thức mà HOCMAI cùng các thầy cô tâm huyết xây dựng để ôn luyện cũng như chuẩn trước kiến thức toàn diện các môn học cho học sinh THCS.

Để đạt kết quả cao môn Toán trong năm học 2020-2021, phụ huynh và học sinh hãy tham khảo những bài giảng online của thầy cô HOCMAI để củng cố và nâng cao kiến thức. Với hệ thống bài giảng được bám sát chương trình SGK kết hợp với bài tập tự luyện và bài tập đánh giá năng lực cuối mỗi chương học, học sinh có thể tự kiểm tra kiến thức của mình và chủ động cải thiện phần còn yếu. Đồng thời, cha mẹ cũng dễ dàng theo sát lộ trình học và sự tiến bộ của con trong quá trình học. 

>> PHỤ HUYNH, HỌC SINH ĐIỀN THÔNG TIN ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN TẠI ĐÂY <<