[Trang bị kiến thức vào 10 cùng HOCMAI] Những lưu ý để đạt điểm cao bài nghị luận xã hội

Bài văn nghị luận xã hội là một dạng bài chắc chắn xuất hiện trong đề thi Ngữ văn vào 10. Để đạt điểm cao với dạng văn này, học sinh cần lưu ý những gì? Các bạn theo dõi ngay hướng dẫn làm bài của thầy Nguyễn Phước Bảo Khôi trong Chương trình “Trang bị kiến thức vào 10 cùng HOCMAI” nhé!

>>> Xem trọn bộ video luyện thi vào 10 môn Ngữ văn của thầy Khôi tại: https://hocmai.link/Chuyen-de-Ngu-van-vao-10

 Những lưu ý quan trọng cần nhớ

1. Về diễn đạt

Các bạn học sinh cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Những ý tưởng cần được diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, trong sáng; cần có chủ kiến.
• Phải tránh kể lể dông dài, không bày tỏ được một quan niệm hay đề xuất một giải pháp nào cụ thể, khả thi mà chỉ nói mơ hồ chung chung “chúng ta phải làm thế nào để…”, “phải làm gì đó để góp phần…”.
• Cần tránh sử dụng một số từ thuộc phong cách khẩu ngữ (văn nói):–

+ hết sức ⇒ rất, vô cùng

+ bức xúc ⇒ cấp thiết, gây nhức nhối, căng thẳng

+ Không sử dụng những từ có ý nghĩa phán đoán: “dường như, có lẽ, phải chăng”.

+ Sử dụng đại từ nhân xưng phù hợp: “ta, chúng ta, mỗi người, mỗi cá nhân, con người, mọi người”.

2. Về dẫn chứng

Dẫn chứng là bằng chứng xác thực nhất để chứng minh cho luận điểm mà các bạn đang nêu ra. Để đưa dẫn chứng vào bài văn Nghị luận xã hội chính xác, thuyết phục và gây ấn tượng tốt với người chấm điểm, các bạn cần ghi nhớ một số lưu ý nhỏ sau:

• Bắt buộc phải có dẫn chứng ở phần thân bài dù không phải lập luận nào cũng cần dẫn chứng.
• Dẫn chứng cần chính xác, cụ thể (ai là người phát ngôn ý kiến, trích dẫn từ nguồn nào, lai lịch nhân vật được đưa ra làm mẫu,…).
• Tránh kể lại dẫn chứng dông dài – thứ tự cần tiến hành là: “Nêu ngắn gọn – Phân tích – Liên hệ gắn với đề”.
• Tránh sử dụng dẫn chứng trong tác phẩm văn học viết ở phần Giải quyết vấn đề, nên sử dụng vốn thành ngữ, tục ngữ và ca dao.

Hướng dẫn cách lấy dẫn chứng cho bài văn nghị luận xã hội

1. Lấy dẫn chứng chính xác, cụ thể, rõ ràng 

2. Kết hợp hai loại dẫn chứng: danh ngôn và thực tế

* VÍ DỤ: 

Chủ đề nghị luận xã hội về người mẹ

Chủ đề nghị luận xã hội bàn về tài năng

Mẹo ghi nhớ dẫn chứng nghị luận xã hội

1. Sắp xếp dẫn chứng theo chủ đề

GIA ĐÌNH:

• Hãy cùng gia đình vui tươi trong miền đất cuộc sống đẹp đẽ này! (Albert Einstein)
• Với chúng ta, gia đình nghĩa là vòng tay ôm lấy nhau và luôn ở bên nhau. (Barbara Bush).
• Tôi có nơi ẩn náu tuyệt vời, đó là gia đình. Tôi có mối quan hệ tuyệt vời với anh chị em của tôi; điều này khiến tôi cảm thấy mình luôn biết mình thuộc về nơi đâu. (Jose Carreras).
• Gia đình là nơi bạn hành động ngu xuẩn nhất nhưng lại được yêu thương nhiều nhất. (Andre Maurois).

BẠN BÈ:

• Ngoài sự khôn ngoan, điều quý nhất mà Thượng Đế ban cho con người là tình bằng hữu. (Jean Jacques Rousseau)
• Hãy đếm tuổi của bạn bằng số bạn bè chứ không phải số năm. Hãy đếm cuộc đời của bạn bằng nụ cười chứ không phải bằng nước mắt. (John Lennon)
• Tình yêu thật sự đã hiếm, tình bạn thật sự còn hiếm hơn. (La Fontaine)
• Tình bạn nhân lên niềm vui và chia bớt đau buồn. (Thomas Fuller)

HẠNH PHÚC:

• Thành công và hạnh phúc nằm trong bạn. Quyết tâm hạnh phúc, và niềm vui sẽ đi cùng bạn để hình thành đạo quân bất khả chiến bại chống lại nghịch cảnh. (Helen Keller)
• Chúng ta không cười vì chúng ta hạnh phúc – chúng ta hạnh phúc vì chúng ta cười. (William James)
• Hạnh phúc là cho, và sống vì người khác. (Henry Drummond)
• Thành công là đạt được thứ bạn muốn. Hạnh phúc là muốn thứ bạn đạt được. (Dale Carnegie)

2. Sưu tầm danh ngôn sử dụng được trong nhiều vấn đề

• Tương lai phụ thuộc vào điều chúng ta làm trong hiện tại. (Mahatma Gandhi)

⇒ Sử dụng được cho các chủ đề như: Thời gian, Ý chí – nghị lực, Quyết tâm, Thái độ sống, Cách cư xử, Học tập – rèn luyện, Tình cảm.

• Học từ ngày hôm qua, sống ngày hôm nay, hi vọng cho ngày mai. (Albert Einstein)

⇒ Sử dụng được cho các chủ đề như: Thời gian, Thái độ sống, Cách cư xử, Học tập – rèn luyện, Ước mơ.

• Để thành công, thái độ cũng quan trọng ngang bằng khả năng. (Walter Scott)

⇒ Sử dụng được cho các chủ đề như: Ý chí – nghị lực, Quyết tâm, Thái độ sống, Cách cư xử, Học tập – rèn luyện, Thất bại – thành công, Tình cảm.

• Cùng bước với một người bạn trong bóng tối tốt hơn là bước một mình trong ánh sáng. (Helen Keller)

⇒ Sử dụng được cho các chủ đề như: Thái độ sống, Cách cư xử, Học tập – rèn luyện, Tình bạn, Đoàn kết.

• Tính cách không thể phát triển một cách dễ dàng và yên lặng, nó trưởng thành trong giông bão. (Helen Keller)

⇒ Sử dụng được cho các chủ đề như: Ý chí – nghị lực, Quyết tâm, Thái độ sống, Học tập – rèn luyện, Thất bại – thành công.

• Thật sai lầm khi nghĩ rằng một khi rời khỏi trường học, bạn không bao giờ cần học thêm điều mới nữa. (Sophia Loren)

⇒ Sử dụng được cho các chủ đề như: Học tập – rèn luyện, Kĩ năng sống, Cách cư xử.

Những chia sẻ trên đây của thầy Bảo Khôi hy vọng có thể giúp các bạn học sinh biết cách diễn đạt, cách lấy dẫn chứng cũng như cách học dẫn chứng sao cho hiệu quả để làm tốt phần nghị luận xã hội. 

>>> Bên cạnh nội dung nghị luận xã hội, phụ huynh, học sinh có thể tìm hiểu thêm về các chuyên đề ôn thi vào 10 môn Ngữ văn trong khóa HM10 Toàn diện tại: https://hocmai.link/Chuyen-de-Ngu-van-vao-10