Văn thuyết minh là một trong những thể loại văn học được học trong chương trình Ngữ văn lớp 8, tuy nhiên còn rất nhiều bạn học sinh chưa biết cách để làm một bài văn thuyết minh hay, không bị khô khan. Hãy cùng theo dõi những chia sẻ của thầy Nguyễn Phi Hùng – Giáo viên môn Ngữ văn tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI để tìm ra bí quyết để có một bài văn thuyết minh hấp dẫn nhé!
Văn thuyết minh là những kiểu văn bản thông dụng trong đời sống cung cấp tri thức về: đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,… của sự vật, hiện tượng tự nhiên xã hội bằng các phương thức trình bày, giới thiệu hay giải thích thì được gọi là văn bản thuyết minh. Cũng giống như các bài văn khác, một bài văn thuyết minh hay thì cần phải đảm bảo được hai yếu tố là nội dung và hình thức hấp dẫn.
Nội dung lôi cuốn
Nội dung của một bài văn thuyết minh là cung cấp thông tin về đối tượng sự vật. Vì vậy để có một bài văn thuyết minh hay trước hết cần có thông tin hấp dẫn, thú vị. Đó chính là những nét độc đáo, ấn tượng của đối tượng, sự vật. Ví dụ như những con số biết nói, những hình ảnh ấn tượng, những nghiên cứu, phát minh,….
Tuy nhiên với những đối tượng không có sự hấp dẫn như phát minh hay những con số ấn tượng thì cần chỉ ra nét thú vị của đối tượng. Chúng ta cần khai thác sự đối lập, chi tiết, đặc điểm riêng của đối tượng. Ví dụ như cây bút dùng hàng ngày nhìn đơn giản nhưng bên trong lại có kết cấu khác phức tạp… Hay với bài văn thuyết minh về danh lam thắng cảnh chúng ta có thể đưa các thông tin như danh lam ấy đã lưu lại dấu ấn của văn hóa lịch sử như thế nào?
Đặc biệt, bài văn thuyết minh là bài cung cấp tri thức cho người đọc (người nghe) để họ có thể hiểu, nắm được đặc điểm, bản chất một sự vật, hiện tượng nào đó. Vì thế muốn thuyết minh được mạch lạc, rõ ràng, người viết phải có vốn tri thức nhất định về điều mình viết. Muốn có tri thức, người viết phải trực tiếp tìm hiểu sự vật, quan sát, ghi chép, hỏi những người am hiểu,… Đó là cách tích lũy kiến thức trực tiếp. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể tích lũy kiến thức gián tiếp thông qua sách vở, báo đài…
Như vậy, đối với bài văn thuyết minh chúng ta cần phải khéo léo truyền sự thú vị cho người đọc, người nghe. Tìm ra những nét đặc biệt của sự vật, đối tượng để có những thông tin hấp dẫn cho bài văn của mình.
Hình thức hấp dẫn
Khi một bài văn đã có được những nội dung hay thì cần được trình bày dưới một hình thức hấp dẫn, như vậy mới có thể có một bài văn trọn vẹn. Vì vậy khi đưa ra đặc điểm, thông tin về đối tượng người viết cần diễn giải trình bày sống động, thú vị, lôi cuốn người đọc.
Theo thầy Nguyễn Phi Hùng để hình thức bài văn trở nên lôi cuốn người nghe, người đọc cần đảm bảo hai yếu tố. Thứ nhất là sử dụng biện pháp nghệ thuật như nhân hóa (Thuyết minh về tà áo dài: dưới dạng viết thư giới thiệu…), so sánh, ẩn dụ. Ngoài ra để bài văn thuyết minh cụ thể sinh động, hấp dẫn, học sinh có thể kết hợp sử dụng yếu tố miêu tả. Bởi vì yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn tượng. Tuy nhiên, thầy Hùng cũng nhấn mạnh rằng, khi sử dụng yếu tố miêu tả, học sinh không được nhầm lẫn giữa văn thuyết minh và văn miêu tả để tránh sai sót trong quá trình làm.
Thứ hai, sử dụng nhiều kiểu câu khác nhau như câu bị động, câu trần thuật, câu nghi vấn, câu cảm thán… để tăng tính sinh động cho bài văn. Đặc biệt hơn chúng ta cần tìm ra giọng văn riêng cho bản thân, điều này sẽ không khó khăn khi chúng ta chịu khó rèn luyện và viết nhiều.
Như vậy, trong văn thuyết minh người viết, người nói cần phải biết linh hoạt sử dụng các yếu tố như miêu tả, biện pháp nghệ thuật để tăng sức hấp dẫn và làm cho đối tượng trong văn bản được nổi bật hơn. Đầu tiên cần phải khách quan, xác thức, hữu ích cho tất cả mọi người. Hơn nữa, trình bày trong văn bản thuyết minh cần có tính chính xác, rõ ràng, các câu văn phải được liên kết chặt chẽ mà vẫn giữ được sức hấp dẫn.
Quý phụ huynh và học sinh theo dõi hướng dẫn chi tiết của thầy Phi Hùng trong video dưới đây!
Hi vọng với những bí quyết được thầy Nguyễn Phi Hùng chia sẻ các bạn học sinh sẽ có nhiều bài văn thuyết minh hay và đạt kết quả học tập tốt đối với môn Ngữ văn 8.
Đặc biệt, để con chắc kiến thức và ôn tập kiến thức thật tốt cho bài thi giữa kì một sắp tới, phụ huynh và học sinh tham khảo Chương trình Master 2020 tại HOCMAI. Chương trình lấy người học là trung tâm với giáo viên 1 kèm 1, các buổi học nhóm và dịch vụ 247 giải đáp mọi thắc mắc của học sin khi cần. Đồng thời, chương trình có bài đánh giá năng lực hoàn toàn MIỄN PHÍ, giúp học sinh định hướng lộ trình học theo từng tuần học, cam kết học sinh tiến bộ, tự tin và tự giác hơn trong học tập.
>> Để lại thông tin để nhận tài liệu và đánh giá năng lực MIỄN PHÍ tại: https://hocmai.link/On-thi-giua-hoc-ki-1-Ngu-van
