Bí quyết sử dụng sơ đồ tư duy để ôn thi vào 10 đạt điểm cao

Sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp học tập hiệu quả, giúp học sinh hiểu bài, kích thích sáng tạo và rèn luyện tư duy. Nhằm giúp học sinh lớp 9 ôn luyện tốt cho kỳ thi vào 10, cô Dương Thu Hà – Phó Hiệu trường trường THPT Xuân Phương, giáo viên môn Sinh học tại HOCMAI sẽ hướng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tư duy qua bài viết dưới đây.

Sơ đồ tư giúp ích gì trong việc ôn tập?

Sơ đồ tư duy, hay còn gọi là Mindmap, là việc kết hợp sử dụng những từ khoá, ký hiệu, hình ảnh minh hoạ sinh động để lưu lại các thông tin và dữ liệu cần nhớ. Đây là phương pháp học tập thông minh được rất nhiều học sinh áp dụng trong việc ôn luyện và chuẩn bị cho các kỳ thi quan trọng. 

Thực tế, có rất nhiều học sinh chưa biết cách học, tiếp thu kiến thức một cách thụ động hoặc học thuộc bài một cách máy móc và không nắm bắt được các kiến thức trọng tâm. Việc không hiểu rõ bản chất bài học sẽ dẫn đến tình trạng học trước quên sau, không áp dụng được lý thuyết trong lúc làm bài tập đồng thời làm mất rất nhiều thời gian của các em. Tuy nhiên, khi kết hợp sử dụng sơ đồ tư duy, việc ôn luyện sẽ trở nên dễ dàng và thú vị hơn rất nhiều. Sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập sẽ giúp học sinh có cái nhìn tổng thể, hiểu bao quát được vấn đề và nắm bắt được các thông tin trọng tâm của bài học. Với ưu điểm dễ nhìn – dễ viết – bắt mắt, sơ đồ tư duy sẽ giúp học sinh khơi gợi cảm hứng học tập, nâng cao khả năng ghi nhớ đồng thời giúp học sinh rèn luyện tư duy và khả năng sáng tạo trong học tập. Thay vì cố gắng nhồi nhét những trang lý thuyết dài dòng, khó hiểu, các em có thể tóm tắt ý chính cần nhớ của bài học, hệ thống hoá theo chủ đề hoặc kết hợp mở rộng, liên hệ bài học với thực tế. Chỉ với một trang giấy, học sinh có thể tổng hợp sắp xếp các kiến thức và xâu chuỗi các chuyên đề có liên quan với nhau bằng những hình vẽ sinh động, sắc màu. Phương pháp học tập này không chỉ giúp các em nhớ lâu, hiểu sâu bài, mà kích thích tư duy sáng tạo, tạo điều kiện cho học sinh nảy ra những ý tưởng độc đáo trong thời gian ngắn.

Chia sẻ về việc sử dụng sơ đồ tư duy để ôn luyện cho kỳ thi vào 10, cô Thu Hà đưa ra lời khuyên cho học sinh lớp 9: “Có thể các em nghĩ rằng học với sơ đồ tư duy mất nhiều thời gian, các em không có khả năng sáng tạo, liên tưởng hay vẽ cực xấu. Tuy nhiên, tiềm năng sáng tạo, tư duy của mỗi bạn là vô tận. Vì vậy, hãy thử bắt tay với một chuyên đề bất kỳ và thỏa sức sáng tạo theo ý mình, chắc chắn các em sẽ cảm nhận được sự khác biệt và hữu ích của sơ đồ tư duy khi ngày thi đang cận kề. Trước khi bước vào phòng thi, các em chỉ cần xem lại sơ đồ tư duy, tất cả kiến thức bài học sẽ ùa về và giúp các em tự tin hơn khi làm bài.”

Cách lập sơ đồ tư duy theo từng chuyên đề

Để lập được một sơ đồ tư duy logic, dễ nhớ và đảm bảo đủ kiến thức thì học sinh nên áp dụng 5 bước vẽ sơ đồ tư duy ngắn gọn mà cô Thu Hà chia sẻ dưới đây. 

Bước 1: Đọc tất cả kiến thức có trong chuyên đề

Đầu tiên, học sinh cần đọc trước tất cả kiến thức có trong chuyên đề và gạch chân các từ khóa quan trọng. Điều này sẽ giúp các em có cái nhìn tổng quát và đầy đủ hơn, từ đó các em sẽ xây dựng được một sơ đồ tư duy tương ứng với các phần định ôn tập.

Bước 2: Chọn từ khóa trung tâm cho chuyên đề

Đối với mỗi chuyên đề, học sinh cần chọn chính xác từ khóa trung tâm để đặt vào chính giữa của sơ đồ. Việc xác định từ khoá trung tâm sẽ giúp các em nắm được tên và chủ đề của mỗi bài học, từ đó xây dựng các nhánh nội dung liên quan. 

Bước 3: Xây dựng các nhánh chính

Sau khi chọn được từ khóa trung tâm, học sinh sẽ đi xây dựng các nhánh chính. Các nhánh chính ở đây được hiểu là những nội dung chính của chuyên đề, bao nhiêu nội dung thì tương ứng bấy nhiêu nhánh. Để dễ nhìn và dễ ghi nhớ, các em có thể vẽ các nhánh bằng nhiều màu sắc khác nhau, kèm tiêu đề phụ được viết in hoa với các từ khoá ngắn gọn, súc tích.

Bước 4: Xây dựng các nhánh phụ

Với mỗi nội dung chính, học sinh sẽ chia thành nhiều nội dung nhỏ để có thể biểu thị chi tiết kiến thức hơn. Các nhánh phụ được phân chia theo các hướng khác nhau để dễ dàng phân bố nội dung tương ứng. Nhìn vào sơ đồ tư duy, những nhánh phụ sẽ thể hiện sự hiểu biết cũng như lượng kiến thức học sinh tiếp cận về chuyên đề sâu hay nông như thế nào.

Bước 5: Kết hợp sử dụng màu sắc và hình ảnh minh hoạ

Ngoài ra, để sơ đồ tư duy sinh động, bắt mắt hơn, học sinh hãy sử dụng nhiều màu sắc kèm theo những hình ảnh minh hoạ tương ứng với bài học. Việc sử dụng hình ảnh, màu sắc không chỉ tạo hứng thú học tập mà còn giúp các em ghi nhớ và hiểu sâu kiến thức hơn. 

Sử dụng sơ đồ tư duy trong quá trình tự học

Kỳ thi vào 10 đang đến gần hơn với học sinh lớp 9, chính vì vậy các em cần phải có phương pháp học tập khoa học, hiệu quả để có thể bứt phá điểm số trong bài thi sắp tới. Ngoài giờ học trên trường lớp, các em có thể tham gia các lớp học và các trung tâm luyện thi bên ngoài, tuy nhiên một lịch học dày đặc sẽ khiến các em khó có thể đảm bảo chất lượng ôn tập. Hơn nữa, trong thời điểm dịch bệnh như hiện nay, việc di chuyển giữa các lớp học là điều rất hạn chế. Chính vì vậy, thay vì học thêm tràn lan, các teen 2k7 hãy rèn cho mình tính tự học tại nhà để đảm bảo hiệu quả học tập cũng như an toàn sức khỏe. 

Tự học tại nhà giúp học sinh rèn luyện tính tự lập, khả năng tư duy sáng tạo và chủ động trong học tập. Tuy vậy, không phải em học sinh nào cũng có thể tự học tốt và biết xác định các phần bài trọng tâm cần ôn tập. Việc học dàn trải các kiến thức và không theo một chuyên đề cụ thể nào sẽ chỉ khiến các em tốn thời gian mà vẫn không nắm được các ý chính sau mỗi bài học. Để việc tự học đạt kết quả cao và trở nên thú vị hơn, các em có thể kết hợp ôn tập cùng với sơ đồ tư duy. 

Em T.T.Trang, học sinh lớp 9 tại Hà Nội chia sẻ: “Em biết đến sơ đồ tư duy khi tham gia khoá học online tại HOCMAI. Các thầy cô đã hướng dẫn em cách vận dụng sơ đồ tư duy trong quá trình tự học để ghi nhớ bài tốt hơn. Em thấy phương pháp học tập này rất hữu ích, đặc biệt với những môn nặng lý thuyết như Ngữ văn, khi nhìn vào sơ đồ tư duy là em có thể nắm rõ thông tin về tác giả, tác phẩm và những điểm nổi bật cần lưu ý. Tự học cùng với sơ đồ tư duy khiến em hứng thú với học tập hơn bởi nó không chỉ thú vị mà còn mang lại hiệu quả cao.” 

Chính vì vậy, thay vì học tập bằng phương pháp thông thường, học sinh lớp 9 hãy kết hợp tự học và sử dụng sơ đồ tư duy trong việc học bài, ôn bài để nâng cao hiệu quả học tập và chuẩn bị tốt cho kỳ thi vào 10. Theo đó, học sinh lớp 9 có thể tham khảo HM10 Tổng ôn của HOCMAI với 3 môn thi Toán, Văn, Anh. Chương trình không chỉ giúp các em ôn tập lại kiến trọng tâm mà các thầy cô trực tiếp tham gia giảng dạy còn chia sẻ bí quyết ứng dụng sơ đồ tư duy trong quá trình tự học để ôn thi và đạt điểm cao. Song song với các bài giảng được hệ thống theo từng chuyên đề, HOCMAI sẽ cung cấp những video hướng dẫn học sinh tự xây dựng và sáng tạo sơ đồ tư duy theo ý hiểu của mình. Các em có thể xem lại video nhiều lần để nắm được các kiến thức trọng tâm, từ đó vẽ ra sơ đồ tư duy một cách khoa học, dễ hiểu. Thêm vào đó, đội ngũ giáo viên giỏi, tâm huyết sẽ đồng hành cùng các em trong quá trình ôn tập, vừa giảng dạy, vừa giải đáp những thắc mắc và giúp các em hoàn thiện sơ đồ tư duy để ghi nhớ bài tốt hơn.

>> ĐĂNG KÝ HỌC THỬ MIỄN PHÍ CHƯƠNG TRÌNH LUYỆN THI VÀO 10 TẠI ĐÂY << https://hocmai.link/su-dung-so-do-tu-duy-on-thi-vao-10