Nửa đầu học kỳ I môn Ngữ văn 8 có khá nhiều nội dung đóng vai trò nền tảng cho cả năm học. Do đó, cô Nguyễn Thị Thu Trang – Giáo viên tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI đã có những chia sẻ hữu ích về hệ thống kiến thức và kỹ năng làm bài giúp học sinh 2k9 tự tin đạt điểm cao trong bài thi môn Ngữ văn giữa kỳ I.
Hệ thống kiến thức quan trọng nửa đầu học kỳ I
Trước khi bắt đầu ôn tập môn Ngữ văn, cô Trang khuyên các em nên học với hình thức bảng biểu, sơ đồ tư duy,… để ghi nhớ nhanh và lâu hơn phần kiến thức trọng tâm.
Phần văn bản: Học sinh cần ôn tập các văn bản truyện kí Việt Nam hiện đại (Tôi đi học; Trong lòng mẹ; Lão Hạc; Tức nước vỡ bờ). Để ghi nhớ kiến thức quan trọng của một văn bản, học sinh cần chú ý các yếu tố về tình huống truyện, nhân vật, giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản đó. Cụ thể như sau:
Đặc điểm | Tôi đi học | Trong lòng mẹ | Tức nước vỡ bờ | Lão Hạc |
Tình huống | Nhân vật tôi trên con đường đến trường, sân trường và trong lớp học | – Cuộc đối thoại giữa bé Hồng và người cô
– Cuộc gặp gỡ tình cờ cảm động giữa bé Hồng và mẹ |
– Chị dậu chăm sóc chồng.
– Chị Dậu đối đầu và phản kháng lại cai lệ, người nhà lí trưởng. |
– Lão Hạc bán chó Vàng
– Lão hạc nhờ ông giáo và tử tự bằng bả chó |
Nhân vật | Nhân vật “tôi” | Chú bé Hồng: nhạy cảm, thông minh, thương mẹ mãnh liệt | Chị Dậu: đảm đang, giàu tình yêu thương, sức phản kháng mãnh liệt | Lão Hạc – người nông dân lương thiện, giàu đức hi sinh cho con, lòng tự trọng cao cả |
Giá trị nội dung | Đề cao kỷ niệm trong sáng của tuổi học trò | Phản ánh chân thực và cảm động những cay đắng tủi cực và tình yêu cháy bỏng của bé Hồng dành cho mẹ | Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất công của xã hội. Ca ngợi vẻ đẹp người phụ nữ nông dân | Số phận đau thương bế tắc của người nông dân.
Ca ngợi phẩm chất trong sạch của người nông dân. |
Giá trị nghệ thuật | Nghệ thuật miêu tả tâm lý tinh tế | Xây dựng nhân vật qua tâm trạng, cử chỉ | Tình huống kịch tính, kể chuyện hấp dẫn | Miêu tả tâm lý nhân vật |
Phần Tiếng Việt: Các em cần lưu ý những kiến thức quan trọng về Trường từ vựng; Từ tượng thanh, từ tượng hình; Trợ từ, thán từ, tình thái từ. Khi ôn tập phần Tiếng Việt, học sinh nắm được đặc điểm, vị trí và chức năng của từng từ loại để vận dụng hiệu quả trong việc đặt câu và viết đoạn văn.
– Trường từ vựng
+ Khái niệm: Trường từ vựng là tập hợp các từ cùng chung một nét nghĩa.
+ Lưu ý: Trong ngôn ngữ văn học, hiện tượng chuyển trường từ vựng tạo nên các biện pháp nhân hóa, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác…. tăng tính biểu cảm của ngôn từ.
– Từ tượng thanh, từ tượng hình
+ Từ tượng hình là những từ gợi nên hình ảnh, dáng vẻ của sự vật. Ví dụ: hì hục, rón rén => gợi cách làm việc, dáng đi.
+ Từ tượng thanh là những từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người, sự vật,… Ví dụ: ầm ầm, róc rách => mô phỏng tiếng nước chảy.
Khi học tốt phần này, học sinh có thể vận dụng từ tượng thanh, tượng hình khi viết bài văn tự sự, miêu tả giúp làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ và làm cho câu văn trở nên sinh động hơn.
– Trợ từ, thán từ, tình thái từ
+ Trợ từ: Là từ bổ trợ, đi kèm với một số từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến trong câu (ngay, đích, chính, mỗi, những, có….)
+ Thán từ: Là từ bộc lộ cảm xúc, tình cảm hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thường đứng đầu câu, có thể tách ra thành câu đặc biệt. Có hai loại thán từ: Thán từ bộc lộ cảm xúc và thán từ gọi đáp.
– Tình thái từ: Là từ được thêm vào để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm.
Phần Tập làm văn: Học sinh chủ yếu ôn tập về kiểu bài Văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. Làm thế nào để chúng ta có thể đưa được yếu tố miêu tả và biểu cảm vào trong bài văn tự sự, học sinh cần lưu ý như sau:
– Nắm vững đặc trưng của các phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
– Cách đưa yếu tố miêu tả vào văn bản tự sự: Sử dụng từ miêu tả, từ tượng thanh, từ tượng hình. Sử dụng các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa,…
– Cách đưa yếu tố biểu cảm vào văn bản tự sự: Sử dụng thán từ (biết bao, chao ôi, quá,…) hoặc câu văn biểu lộ suy nghĩ, cảm xúc.
>>> Xem ngay bí kíp đạt điểm 9,10 môn Ngữ văn 8 tại đây <<<
Hướng dẫn cách ôn tập giúp học sinh đạt điểm cao môn Ngữ văn 8
Nắm chắc cấu trúc đề thi
Cô Trang cho rằng, để đạt điểm cao môn Ngữ văn, trước hết các em phải nắm được cấu trúc đề thi thường gặp. Cấu trúc chung của đề thi giữa kỳ I Ngữ văn 8 gồm 2 phần: Đọc – hiểu văn bản và Tập làm văn.
Trong phần Đọc – hiểu, học sinh phải đạt được 2 yêu cầu về mức độ nhận biết (Nhớ tên tác phẩm, tác giả; Nhận biết được các từ loại) và thông hiểu (Hiểu được nội dung chính của một đoạn văn đã cho; hiểu các phương thức biểu đạt và tác dụng của việc phối hợp các phương thức biểu đạt).
Còn phần Tập làm văn, chiếm 60% số điểm bài thi, yêu cầu học sinh nắm vững kỹ năng làm một bài văn tự sự, diễn đạt mạch lạc, trôi chảy, có tính sáng tạo, mang lại cảm xúc cho người đọc.
Tổng hợp kiến thức dưới dạng sơ đồ hóa
Ngữ văn 8 có nhiều phần kiến thức dài và khó. Thay vì học thuộc máy móc, học sinh nên tìm cách hệ thống lại mọi kiến thức đã học. Có 2 cách giúp học sinh có thể hệ thống hóa lại kiến thức nhanh chóng, dễ dàng: Phương pháp sơ đồ tư duy; Phương pháp trình bày kiến thức cơ bản theo đặc trưng thể loại và viết trong một trang giấy.
Thực hành luyện viết hàng ngày
Đối với môn Ngữ văn, để học tốt không có cách nào giúp tiến bộ nhanh chóng bằng cách đọc nhiều, viết nhiều. Đọc nhiều giúp các em trau dồi lượng vốn từ phong phú, cách diễn đạt trôi chảy hơn. Đồng thời, việc kết hợp viết nhiều giúp học sinh hiểu được cách làm một bài thi hoàn chỉnh, tránh các lỗi sai đáng tiếc và rèn luyện tâm lý khi làm bài thi chính thức.
>>> Nắm trọn kiến thức Ngữ văn 8, bứt phá điểm cao bài thi giữa kì I cùng cô Trang tại đây: https://hocmai.link/Dat-diem-cao-Van8-HKI
Trên đây là những kiến thức trọng tâm và cách để học sinh ôn tập Ngữ văn lớp 8 cho bài thi giữa kì hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, để có thể làm tốt bài thi, học sinh cần có kiến thức nền tảng vững chắc cho môn học này. Để nắm chắc kiến thức cho kì thi giữa kì, phụ huynh và học sinh tham khảo Chương trình Học tốt 2022-2023 tại HOCMAI. Chương trình gồm các khóa học online được xây dựng và giảng dạy bởi đội ngũ giáo viên giỏi chuyên môn và nhiều năm kinh nghiệm trong việc giảng dạy, làm đề, luyện thi và chấm thi, giúp học sinh định hướng lộ trình học theo từng tuần học, cam kết học sinh tiến bộ, tự tin và tự giác hơn trong học tập từ đó bứt phá với điểm thi giữa kì I tới đây.