Câu 3 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 72
Đề bài: Sự thảm bại của quân đội nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống khi phản nước, hại dân đã được miêu tả qua đoạn trích? Ngòi bút tác giả đã miêu tả hai cuộc tháo chạy của quân nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống có sự khác biệt? Các em hãy giải thích tại sao lại có sự khác biệt này.
Hướng dẫn giải:
– Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh đã được tác miêu tả rất cụ thể, sinh động. Cụ thể như sau:
+ Trong trận Hà Hồi, khi bị quân của vua Quang Trung vây kín, “ai nấy rụng rời sợ hãi, liền xin ra hàng, lương thực khí giới đều bị quân Nam lấy hết”.
+ Trong trận Ngọc Hồi, khi vị quân của Quang Trung đánh giáp lá cà, “quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết,…, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại”.
+ “Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết” – thể hiện sự sợ hãi và bất lực của tướng quân nhà Thanh.
+ Khi chạy về Thăng Long, quân đội nhà Thanh bị “quân Tây Sơn lùa voi cho giày đạp, chết đến hàng vạn người”.
+ “Tôn Sĩ Nghị sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp, dẫn bọn lính kị mã của mình chuồn trước qua cầu phao, rồi nhằm hướng bắc mà chạy”…
– Về số phận phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống khi bỏ nước theo giặc:
+ Cầu đứt, vua Lê Chiêu Thống phải cướp thuyền của dân để chạy bờ bắc chạy theo quân Tôn Sĩ Nghị, “luôn mấy ngày không ăn, ai nấy đều đã mệt lử”.
+ Khi quân Tây Sơn của vua Quang Trung đuổi đến nơi, vua tôi Lê Chiêu Thống lại phải cuống cuồng chạy theo đường tắt trong núi đến mức “cùng nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”.
– Lối văn trần thuật một cách vô cùng chân thật của tác giả: ca ngợi chiến công chói lọi của vua Quang Trung, lên án bộ mặt xâm lược của quân tướng nhà Thanh và bộ mặt phản nước, hại dân của vua tôi Lê Chiêu Thống.
– Ngòi bút của tác giả khi miêu tả một cách chi tiết và sinh động về hai cuộc tháo chạy (cuộc tháo chạy của vua Lê Chiêu Thống và Quân tướng nhà Thanh) có sự khác nhau:
+ Cuộc tháo chạy của quân đội nhà Thanh là một cuộc tháo chạy của giặc xâm lược. Đứng trên góc nhìn của lập trường dân tộc, các tác giả đã lên án hành động này
+ Còn với cuộc tháo chạy của vua tôi Lê Chiêu Thống, tuy rằng hình ảnh này được miêu tả đúng với sự thật số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống nhưng trong cách miêu tả của các tác giả vẫn có những sự ngậm ngùi của những vị quân thần dưới triều đại Lê Chiêu Thống với nhà vua qua những hình ảnh như: “người thổ hào bất giác rơi lệ, mời vua vào trại thết gà chiêu đãi,…”
Tham khảo thêm:
Phân tích Hoàng Lê Nhất Thống Chí
Câu 1 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 72
Câu 2 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1 – trang 72
