Để cảm nhận văn bản Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn, cô Nguyễn Thị Thu Trang đã hướng dẫn học sinh cách phân tích nội dung và nghệ thuật nổi bật của tác phẩm trong bài giảng dưới đây. Học sinh cùng tham khảo và ôn luyện kiến thức nhé!
Câu 1: Vì sao thành Đại La được coi là “kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời”?
Chứng minh:
– Về địa lý: Ở nơi trung tâm trời đất: “Thành Đại La ở nơi trung tâm trời đất, được cái thế rồng cuộn, hổ ngồi… đã đúng ngôi Nam Bắc Đông Tây, lại tiện hướng nhìn sông dựa núi”.
– Về thế đất: “được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi” -> thế đất sang trọng, đẹp đẽ.
– Về địa hình: “Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt.”
– Về phong cảnh tự nhiên: “Muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi”.
-> Thành Đại La xứng đáng là “kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời”.
Ôn tập nội dung bài Chiếu dời đô
Câu 2: Nhận định: “Chiếu dời đô phản ánh ý chí độc lập, tự chủ tự cường của dân tộc Đại Việt.
Chứng minh:
Bố cục của văn bản được chia làm 3 phần:
– Lý do dời đô:
Dẫn chứng: “Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi” .
Lý lẽ: Nhà vua đã phân tích 2 thời Đinh, Lê, các vua không dời đô dẫn đến vận nước ngắn ngủi. Ngoài ra Lý Công Uẩn còn dẫn chứng nhà Thương và nhà Chu cũng 3, 5 lần dời đô. Từ đó thấy được sự đối lập, muốn đất nước thịnh vượng phải có sự nhìn xa trông rộng và đặc biệt là việc đặt kinh đô ở đâu -> khát vọng xây dựng quốc gia.
– Lý do chọn Đại La làm kinh đô:
Dẫn chứng: “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: Ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hưởng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. ”
-> để chứng minh rằng Đại La là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời -> ý chí tự chủ, tự cường, mong muốn xây dựng đất nước Đại Việt vững vàng thì cần có một kinh đô tốt.
– Lời hỏi ý kiến các quan đại thần của nhà vua “Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào?” cho thấy tư tưởng tiến bộ, dân chủ của nhà vua.
-> Từ những luận điểm, luận cứ và dẫn chứng trong từng đoạn văn bản đã chứng minh được nhận định trên.
Câu 3: Những nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản “Chiếu dời đô”
Chiếu dời đô là áng văn nghị luận kết hợp giữa lý và tình:
Bài giảng Chiếu dời đô
– Về lý: Văn bản có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo, rõ ràng. Ông chủ yếu phương pháp lập luận so sánh giữa lịch sử của các triều đại hiện tại với triều đại đi trước từ đó đưa ra những dẫn chứng phong phú thuyết phục.
– Về tình: Bài chiếu là một văn bản hành chính để thể hiện sự ban bố mệnh lệnh của bậc vua chúa nhưng Lý Công Uẩn đã thoát khỏi lối viết hành chính văn bản thông thường mà ông đã đưa ra như một lời bày tỏ, một lời kêu gọi tìm kiếm sự ủng hộ, động viên của nhân dân, quan lại. Văn bản có rất nhiều câu văn mang tính đối thoại, bày tỏ nỗi lòng vị vua thể hiện tính dân chủ, kêu gọi sự đồng lòng của dân, thể hiện tâm huyết của nhà vua: yêu nước thương dân, tầm nhìn xa trông rộng.
Trên đây là hệ thống kiến thức và các câu hỏi phân tích, cảm nhận về văn bản Chiếu dời đô. Qua bài giảng cô Nguyễn Thị Thu Trang đã hướng dẫn học sinh cách phân tích nội dung và nghệ thuật trong văn bản Chiếu dời đô để hoàn thiện một bài cảm thụ văn học tốt nhất.
Để đảm bảo việc học tại nhà hiệu quả, lượng kiến thức không bị gián đoạn, đứt gãy, phụ huynh và các bạn học sinh hãy theo dõi chương trình “Học online cùng HOCMAI” được phát sóng trực tiếp trên Fanpage HOCMAI.VN THCS và kênh Youtube HOCMAI THCS.
Ngoài ra để học sinh chủ động bổ sung thêm nhiều kiến thức mới trước khi quay lại trường, phụ huynh có thể tham khảo ngay Chương trình Học Tốt 2019 – 2020 tại HOCMAI cho con em mình.
Chương trình gồm hệ thống bài giảng chi tiết, chất lượng, bám sát chương trình học của Bộ GD&ĐT. Bên cạnh đó là kho bài tập phong phú, đa dạng, có các dịch vụ hỗ trợ tiện ích không chỉ giúp học sinh học hành thuận tiện mà còn giúp phụ huynh dễ dàng kiểm tra, đánh giá được tình hình học tập của con.
>>> Đăng ký học thử miễn phí TẠI ĐÂY.
Thông tin chi tiết liên hệ ngay hotline 0936 5858 12 để được tư vấn miễn phí.
