Xin chào các em học sinh, bài viết hôm nay là bài Soạn bài Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm. Trong quá trình soạn văn lớp 8, thì bài hôm nay là một trong những bài rất quan trọng đối với các em học sinh khối 8. Các em đã được học cách soạn thảo văn bản tự sự kết hợp với miêu tả. Tới bài hôm nay, các em sẽ được luyện tập kể lại câu chuyện, soạn thảo lại văn bản tự sự bằng nhiều ngôi kể khác nhau. HOCMAI tin rằng chỉ cần chăm chỉ luyện tập thì bài học này sẽ rất dễ dàng đối với các em.
Bài viết tham khảo thêm:
- Soạn bài Ôn tập truyện kí Việt Nam
- Soạn bài Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000
- Soạn bài Nói giảm nói tránh
I. Chuẩn bị ở nhà
1. Ôn tập về ngôi kể (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 109)
a) Kể theo ngôi thứ nhất là hình thức kể như thế nào? Như thế nào là kể chuyện theo ngôi thứ ba? Tác dụng của mỗi loại là gì?
b) Em đã được đọc những văn bản/tác phẩm nào có cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất, văn bản nào có cách kể chuyện theo ngôi thứ ba?
c) Tại sao chúng ta lại phải thay đổi ngôi kể?
Lời giải chi tiết:
a)
– Lối kể theo ngôi thứ nhất là cách kể chuyện trong đó ngôi kể là người kể xưng “tôi”, trực tiếp kể ra những gì mà mình thấy, nhìn, nghe, cảm nhận, trải qua, nói ra cảm tưởng, suy nghĩ của chính mình
→ Tác dụng: bộc bạch trực tiếp câu chuyện của nhân vật, và nêu được trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ của người đó.
– Kể chuyện theo ngôi kể thứ ba là người kể sẽ giấu mình đi, không trực tiếp lộ diện, không phải là nhân vật xưng “tôi” nhưng thực ra đã có mặt ở khắp mọi nơi, gọi tên của các nhân vật bằng chính tên của họ, kể một cách linh hoạt và tự do
→ Tác dụng: Câu chuyện được xây dựng có tính khách quan.
b) Ví dụ:
– Ngôi kể thứ nhất: Trong lòng mẹ, Tôi đi học, Lão Hạc.
– Ngôi kể thứ ba: Cô bé bán diêm, Tức nước vỡ bờ, Đánh nhau với cối xay gió.
c) Phải thay đổi ngôi kể để câu chuyện có phần thêm sinh động, thú vị, linh hoạt để người kể có thể lựa chọn ngôi kể một cách thích hợp.
2. Chuẩn bị luyện nói (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 110)
Các em hãy đọc đoạn trích sau và kể lại theo lời của chị Dậu (ngôi thứ nhất)
“Chị Dậu tái mặt lại, vội vàng đặt đứa con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay của hắn:
– Cháu van xin ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại được một lúc thôi, xin ông tha cho!
– Tha này! Tha này!
Vừa nói hắn ta vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn sổ đến để trói anh Dậu.
Hình như tức giận quá không thể chịu được nữa, chị Dậu đã liều mạng kháng cự lại:
– Chồng tôi đang đau ốm, ông không được phép hành hạ anh ấy!
Tên cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rồi hắn cứ thế nhảy vào cạnh anh Dậu.
Chị Dậu nghiến chặt hai hàm răng:
– Mày thử trói ngay chồng bà đi, rồi bà cho mày xem!
Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi hắn ra cửa. Sức lẻo khoẻo của tên nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên nền đất, miệng hắn vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu.
Người nhà lí trưởng thì sấn sổ bước đến tay giơ gậy chực chờ đánh chị Dậu. Nhanh như cắt, chị Dậu đã nắm ngay được gậy của hắn. Hai người một hồi giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông phăng gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa trẻ con om sòm kêu khóc. Kết cục là anh chàng “hầu cận ông lí” sức yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị Dậu túm tóc lẳng cho một cái, ngã lộn nhào ra thềm.”
(Ngô Tất Tố – “Tắt đèn”)
Lời giải chi tiết:
– Thay đổi nhân xưng trong lời dẫn còn lời thoại thì có thể giữ nguyên; thay đổi nhân xưng đối với anh Dậu (có thể thay bằng “chồng tôi” hoặc “nhà tôi”. Ví dụ: “Cai lệ tát vào mặt tôi một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh chồng tôi.”); thay đổi một vài từ ngữ trong lời dẫn thoại, ví dụ như: “Tức quá, không thể chịu được, tôi đành liều mạng kháng cự lại:”. Thay đổi chi tiết miêu tả và chi tiết biểu cảm, ví dụ như:
“Tên người nhà lí trưởng cứ thế sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh tôi. Nhanh tay, tôi tóm ngay được gậy của hắn. Tôi giằng co, du đẩy với hắn, rồi cả tôi và hắn buông gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa con thì tôi kêu khóc om sòm. Cuối cùng,hắn đã đuối, tôi túm tóc hắn và lẳng cho một cái, hắn ngã nhào ra thềm.”
– Viết ra thành văn bản với toàn bộ lời kể, tập kể trước nhiều lần ở nhà.
II. Luyện nói trên lớp (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 110)
Em hãy kể lại câu chuyện trên theo ngôi kể thứ nhất cho cả lớp nghe. (Chú ý các yếu tố miêu tả và yếu tố biểu cảm)
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn tham khảo luyện nói:
Tên người nhà lí trưởng cứ thế sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh tôi. Nhanh tay, tôi tóm ngay được gậy của hắn. Tôi giằng co, du đẩy với hắn, rồi cả tôi và hắn buông gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa con thì tôi kêu khóc om sòm. Cuối cùng,hắn đã đuối, tôi túm tóc hắn và lẳng cho một cái, hắn ngã nhào ra thềm.
– Chú ý:
- Muốn kể lại đoạn trích theo ngôi thứ nhất, phải có chút thay đổi về: từ xưng hô (xưng “tôi”, gọi anh Dậu là “chồng tôi”/”nhà tôi”), lời dẫn thoại chuyển thành lời kể, lời miêu tả, lời biểu cảm, cần có thêm cảm xúc chị Dậu (nhân vật “tôi”).
- Điều chỉnh giọng nói cho phù hợp với ngôi kể, nhất là lời thoại.
- Nhấn mạnh các yếu tố miêu tả và yếu tố biểu cảm theo ngôi thứ nhất.
Vậy là chúng ta đã cùng nhau Soạn bài Luyện nói kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm rồi các em học sinh thân mến. Các em đã hiểu rõ cách để đôi ngôi nhân xưng để khiến cho bài kể chuyện của mình trở nên thú vị hơn chưa nào? HOCMAI mong rằng các em sẽ luyện tập thật nhiều tại nhà, chỉ cần thực hiện theo những bước trên thì bài làm của các em sẽ trở nên thật sự dễ dàng lắm đấy. Các em hãy tìm thêm cho mình thật nhiều bài học hay tại hoctot.hocmai.vn nhé.
