Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác (Ngữ văn 8)

Trong bài viết này, HOCMAI muốn gửi tới các em học sinh bài Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác, nằm trong chương trình Soạn bài Ngữ văn 8. Các em tham khảo bài viết này và hãy tự soạn cho mình một bài soạn hoàn chỉnh của riêng mình về bài thơ đầy ý nghĩa này các em nhé!

Bài viết tham khảo thêm:

• Soạn bài Chương trình địa phương (phần văn)
• Soạn bài Dấu ngoặc kép
• Soạn bài Luyện nói: Thuyết minh về một thứ đồ dùng

I. Tác giả

– Phan Bội Châu (sinh năm 1867 và mất năm 1940), tên thuở nhỏ của ông là Phan Văn San, tên hiệu của ông là Sào Nam.

– Quê quán: ở Làng Đan Nhiễm (nay đổi thành xã Nam Hòa, huyện Nam Đàn thuộc tỉnh Nghệ An).

– Phan Bội Châu được biết tới là một nhà yêu nước, nhà cách mạng lớn nhất của dân tộc ta trong vòng 20 năm đầu của thế kỉ XX.

– Những tác phẩm tiêu biểu của ông: “Sào Nam thi tập”, “Phan Bội Châu niên biểu”, “Văn tế Phan Châu Trinh”,…

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

Bài thơ được sáng tác khi ông Phan Bội Châu bị bọn quân phiệt ở tỉnh Quảng Đông bắt giam. Trong hoàn cảnh ấy ông đã sáng tác tác phẩm “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” và “Ngục trung thư tập” là hai bài thơ Nôm nằm trong tập thơ này.

2. Thể loại bài vào nhà ngục quảng đông cảm tác

• Thất ngôn bát cú đường luật.
• Giọng thơ hào hùng nhưng cũng đầy sự dóm dỉnh.

3. Bố cục

Bố cục bao gồm bốn phần theo kết cấu: Đề – Thực – Luận – Kết.

• Phần 1: Hai câu đề (Hai câu đầu): Khí phách vừa ngang tàng vừa bất khuất của nhà chí sĩ khi rơi vào cảnh tù ngục.
• Phần 2: Hai câu thực (Hai câu tiếp): Chiêm nghiệm về một cuộc đời đầy sóng gió.
• Phần 3: Hai câu luận (Hai câu tiếp): Bàn luận về hình tượng một người anh hùng.
• Phần 4: Hai câu kết (Hai câu cuối): Khẳng định lại lý tưởng, quan điểm của nhà thơ.

4. Phương thức biểu đạt

Phương thức biểu đạt của “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” là phương thức biểu cảm.

5. Sơ đồ tư duy

6. Tóm tắt bài vào nhà ngục quảng đông cảm tác

Bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” đã nói được về ý chí kiên cường, với phong thái thung dung và hào hùng vượt lên trên cảnh ngục tù khốc liệt để an ủi mình giữ vững lý tưởng,quan điểm, niềm tin và khát vọng cứu dân cứu nước của cụ Phan Bội Châu trong những ngày tháng bị chính quyền bị Trung Quốc bắt giữ.

7. Nội dung bài vào nhà ngục quảng đông cảm tác

III. Đọc – hiểu văn bản

1. Khí phách bất khuất, ngang tàng của nhà chí sĩ khi rơi vào cảnh tù ngục

– “Hào kiệt, phong lưu”: ám chỉ những người có tài năng, có ý chí; là những bậc anh hùng có phong thái ung dung mà bất khuất, không thay đổi và lung lay ý chí trong bất cứ hoàn cảnh nào.

– Điệp từ “vẫn”: ám chỉ rằng sự vụ không thay đổi, đã thể hiện được cách sống đàng hoàng của một bậc anh hùng.

– Đặc biệt nhất chính là hình ảnh “chạy mỏi chân thì hãy ở tù”: ám chỉ sự nghiệp cách mạng là một chặng đường dài và gian nan, nhà tù này chỉ là một trạm dừng chân tạm thời, cho thấy tinh thần lạc quan của cụ.

⇒ Tính cách, tinh thần của người tù cách mạng: bình tĩnh, ung dung, tự tin ngay cả trong nguy nan.

2. Chiêm nghiệm về một cuộc đời đầy sóng gió

– Người tù cách mạng đã tự nhận mình là một con người tự do đi đây đi đó giữa thế gian mênh mông rộng lớn.

– Lại là người có tội giữa năm châu: người cách mạng bị rơi vào hoàn cảnh tù đày.

⇒ Vẻ đẹp của người tù (chiến sĩ) yêu nước: lạc quan và ung dung.

3. Bàn luận về hình tượng một người anh hùng

– “Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế”: Hình ảnh mang tính chất biểu tượng “bồ kinh tế” ám chỉ sự nghiệp cách mạng lớn lao của dân tộc, thể hiện ước nguyện, khát vọng, lý tưởng không thay đổi, bất chấp mọi loại hoàn cảnh.

– “Mở miệng cười tan”: Ám chỉ tiếng cười bộc lộ một tinh thần sảng khoái, với mong muốn đánh tan quân thù.

4. Khẳng định lại lý tưởng của nhà thơ

– Lời khẳng định đầy sự cương quyết: còn sống ngày nào thì chắc chắn vẫn tiếp tục với sự nghiệp cách mạng.

– Ý chí theo đuổi đến cùng bất chấp mọi nguy hiểm, đó là một tinh thần thật đáng nể phục.

Tổng kết: 

– Giá trị nội dung: Bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” đã thể hiện phong thái ung dung, đầy khí phách và kiên cường của người chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu.

– Giá trị nghệ thuật: giọng điệu thật hào hùng, hình ảnh mang tính biểu tượng cao…

IV. Trả lời câu hỏi

Câu 1 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 147):

– “Hào kiệt, phong lưu”: ám chỉ những người có tài năng, có ý chí; là những bậc anh hùng có phong thái ung dung mà bất khuất, không thay đổi và lung lay ý chí trong bất cứ hoàn cảnh nào.

– “Chạy mỏi chân” :  ám chỉ sự nghiệp cách mạng là một chặng đường dài và gian nan, nhà tù này chỉ là một trạm dừng chân tạm thời, cho thấy tinh thần lạc quan của cụ.

– “thì hãy ở tù” : ám chỉ thái độ bình tĩnh mà ngang tàng.

→ Nhà tù chỉ là nơi để cho cụ rèn luyện ý chí, rèn luyện sức chịu đựng. Thể hiện khí phách hiên ngang, bất khuất, bình tĩnh, ung dung, đường hoàng của một người tù cách mạng.

Câu 2 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 147):

– Giọng thơ từ bay bổng trầm hùng sang suy tư, phảng phất buồn, đau, bi nhưng không lụy. Vì đối diện với thực tế cuộc sống chốn lao tù khiến cho con đường cách mạng gián đoạn.

– Phép đối: “khách không nhà” với “người có tội”; “trong bốn biển” với “giữa năm châu” → hình ảnh người ngục tù trở nên cao đẹp.

Câu 3 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 147):

Ở câu 5 và câu 6 sử dụng phép đối “bủa tay ôm chặt” và “mở miệng cười tan” ; “bồ kinh tế” và “cuộc oán thù” để khiến ta thấy được khẩu khí oanh liệt của nhà thơ. Đây là một tinh thần lạc quan bất khuất của một nhà cách mạng. Lối nói khoa trương cho thấy rằng tư thế của cụ hào hùng, quyết tâm sắt đá, tinh thần cách mạng luôn cao độ của người chí sĩ.

Câu 4 (Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Tập 1 | Trang 147):

Hai câu cuối có điệp từ “còn” thể hiện niềm tin mãnh liệt, như một lời hứa hẹn chắc chắn vào một tương lai tươi sáng. Câu thơ cũng chính là lời thách thức với ngục tù gian khổ.

Như vậy chúng ta đã cùng nhau soạn thảo xong bài Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác rồi các em học sinh thân mến. Để tham khảo thêm thật nhiều bài học bổ ích như vậy và chuẩn bị hành trang tới trường thật tốt, các em hãy truy cập vào website hoctot.hocmai.vn các em nhé!