Mời các em học sinh cùng quý thầy cô và quý phụ huynh tham khảo bài viết giới thiệu về chuyên đề Ánh sáng trắng và ánh sáng màu do HOCMAI sưu tầm và biên soạn. Bài viết bao gồm phần tóm tắt lý thuyết, phần hướng dẫn giải bài tập SGK Vật Lý 9 và bài tập trắc nghiệm thêm.
Bài viết tham khảo thêm:
I – Lý thuyết Chuyên đề Ánh sáng trắng và ánh sáng màu
1. Các nguồn phát ra ánh sáng trắng
– Mặt Trời là nguồn phát ra ánh sáng trắng rất mạnh (vào ban ngày).
– Các đèn dây tóc nóng sáng như là bóng đèn chiếu sáng, đèn pha xe máy, xe ô tô, bóng đèn pin,…
2. Các nguồn phát ra ánh sáng màu
– Đèn LED nhiều màu phát ra ánh sáng màu (màu vàng, màu đỏ, màu lục,…).
– Bút laze thường được dùng để phát ra ánh sáng màu.
– Các đèn ống phát ra ánh sáng màu xanh, màu đỏ, màu tím,… thường được dùng trong quảng cáo.
– Một số loài sinh vật phát ra được ánh sáng màu như mực, sứa, nấm,…
3. Tạo ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu
Tấm lọc màu có thể là một giấy bóng kính có màu, tấm kính màu , tấm nhựa ở trong có màu hay là một lớp nước màu,…
– Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu thì ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc.
Trong hình: Chiếu chùm ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ thì ta được ánh sáng màu đỏ
– Chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc cùng màu thì ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó.
Trong hình: Chiếu chùm ánh sáng đỏ qua một tấm lọc màu đỏ thì ta được ánh sáng màu đỏ
– Chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc khác nhau thì sẽ không được ánh sáng màu đó nữa.
Trong hình: Chiếu chùm ánh sáng đỏ qua một tấm lọc màu xanh thì ta không thu được ánh sáng đỏ mà thấy tối
⇒ Nếu chiếu ánh sáng trắng hoặc ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu thì ta sẽ thu được ánh sáng có màu đó. Ánh sáng màu này khó truyền qua được tấm lọc màu khác. Tấm lọc màu nào thì sẽ hấp thụ ít ánh sáng có màu đó nhưng lại hấp thụ nhiều ánh sáng có màu khác.
II – Giải bài tập Chuyên đề Ánh sáng trắng và ánh sáng màu SGK Vật lí 9
Câu C1 | Trang 137 SGK Vật Lý 9
Hãy cho biết màu ánh sáng mà ta thu được sau những tấm lọc màu ở trong thí nghiệm 1 SGK.
Hướng dẫn trả lời
- Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ, ta thu được ánh sáng đỏ.
- Chiếu ánh sáng đỏ qua một tấm lọc màu đỏ, ta thu được ánh sáng đỏ
- Chiếu ánh sáng đỏ qua một tấm lọc màu xanh, ta không thu được ánh sáng đỏ, mà thấy tối.
Câu C2 | Trang 138 SGK Vật Lý 9
Hãy dùng những kiến thức đã được học trong bài để giải thích kết quả của những thí nghiệm nêu trong bài.
Hướng dẫn trả lời
– Khi chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ thì ta có ánh sáng đỏ. Do chùm ánh sáng trắng dễ bị nhuộm màu bởi các tấm lọc màu và ở trong chùm sáng trắng có ánh sáng màu đỏ và tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua.
– Chiếu chùm sáng màu đỏ qua một tấm lọc màu đỏ thì ta thu được chùm sáng màu đỏ. Bởi vì tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ.
– Chiếu chùm sáng màu đỏ qua một tấm lọc màu xanh, ta thấy tối. Bởi vì tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh những ánh sáng màu không phải là màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó đi qua được tấm lọc màu xanh và ta thấy tối.
Câu C3 | Trang 138 SGK Vật Lý 9
Ánh sáng đỏ, vàng ở những đèn sau và những đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra như nào?
Hướng dẫn trả lời
Ánh sáng vàng ở những đèn sau và những đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu vàng hay màu đỏ. Các vỏ nhựa này đóng vai trò như là các tấm lọc màu.
Câu C4 | Trang 138 SGK Vật Lý 9
Một bể nước nhỏ (ví dụ như bể cá cảnh) có các thành bên trong suốt đựng nước có pha mực đỏ có thể sử dụng như dụng cụ nào ở phía trên? Hãy thử làm lại các thí nghiệm ở phía trên với bể nước màu này để khẳng định được câu trả lời của em là đúng.
Hướng dẫn trả lời
Một bể nhỏ có thành trong suốt đựng nước màu, có thể được coi là tấm lọc màu đỏ.
III – Bài tập trắc nghiệm chuyên đề Ánh sáng trắng và ánh sáng màu
Câu 1: Khi chiếu chùm ánh sáng đỏ qua một tấm lọc màu xanh, ở phía sau tấm lọc
A) ta thu được ánh sáng màu xanh.
B) ta thu được ánh sáng trắng.
C) tối (không có ánh sáng nào truyền qua)
D) ta thu được ánh sáng màu đỏ.
Trả lời
Ta có: Khi chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc khác màu sẽ không thu được ánh sáng màu đó nữa.
=> Khi ta chiếu chùm ánh sáng đỏ qua một tấm lọc màu xanh thì ở phía sau tấm lọc sẽ tối (không có ánh sáng nào truyền qua)
→ Đáp án C
Câu 2: Chọn câu phát biểu đúng
A) Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu ta sẽ thu được ánh sáng có màu của tấm lọc.
B) Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu ta sẽ thu được ánh sáng có màu trắng hơn.
C) Chiếu ánh sáng trắng qua bất cứ tấm lọc màu nào thì ta cũng được ánh sáng có màu đỏ.
D) Chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc màu thì ta sẽ được ánh sáng có màu trắng.
Trả lời
A – Đúng
B, C – Sai bởi vì: Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu thì ta sẽ thu được ánh sáng có màu của tấm lọc
D – Sai bởi vì: Chiếu ánh sáng màu qua một lọc khác màu thì ta sẽ không được ánh sáng màu đó nữa
→ Đáp án A
Câu 3: Sau tấm kính lọc màu xanh thì ta thu được ánh sáng màu xanh. Hỏi chùm ánh sáng chiếu vào tấm lọc là:
A) ánh sáng đỏ
B) ánh sáng vàng
C) ánh sáng trắng
D) ánh sáng từ bút laze
Trả lời
Ta có:
- Chiếu ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu thì ta sẽ thu được ánh sáng có màu như của tấm lọc.
- Chiếu ánh sáng màu qua một tấm lọc cùng màu thì ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó.
⇒ Sau tấm kính lọc màu xanh thì ta thu được ánh sáng màu xanh. Vậy nên chùm ánh sáng chiếu vào tấm lọc có thể sẽ là ánh sáng trắng hoặc là ánh sáng xanh.
→ Đáp án C
Câu 4: Tấm lọc màu có công dụng:
A) chọn màu sắc ánh sáng truyền qua trùng với màu sắc tấm lọc
B) trộn màu của ánh sáng truyền qua
C) giữ nguyên màu của ánh sáng truyền qua
D) ánh sáng truyền qua sẽ chuyển sang màu sáng hơn
Trả lời
Tấm lọc màu có công dụng chọn màu sắc ánh sáng truyền qua trùng với màu sắc tấm lọc.
→ Đáp án A
Câu 5: Chiếu lần lượt một chùm ánh sáng màu xanh và một chùm ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu xanh. Vậy các chùm ánh sáng khi đi qua tấm lọc có màu:
A) trắng
B) đỏ
C) xanh
D) vàng
Trả lời
⇒ Chiếu lần lượt một chùm ánh sáng màu xanh và một chùm ánh sáng trắng qua một tấm lọc màu xanh. Các chùm ánh sáng khi đi qua tấm lọc có màu xanh.
→ Đáp án C
Câu 6: Sử dụng một bể nước nhỏ có các thành bên màu trong suốt đựng nước có pha mực đỏ, sau đó lấy đèn pin chiếu một chùm ánh sáng xuyên qua hai thành đối diện trong bể nước vậy thì ánh sáng xuyên qua bể nước có màu:
A) trắng
B) đỏ
C) vàng
D) xanh
Trả lời
Bể nước khi đó đóng vai trò là tấm lọc màu ⇒Chiếu ánh sáng trắng (đèn pin) xuyên qua thì bể nước có màu đỏ
→ Đáp án B
Câu 7: Chọn phương án đúng
Ghép những nội dung ở cột A cùng với cột B, ta được:
A) a – 3, b – 4, c – 2, d – 1
B) a – 2, b – 1, c – 3, d – 4
C) a – 4, b – 3, c – 1, d – 2
D) a – 3, b – 1, c – 4, d – 2
Trả lời
→ Đáp án C
Câu 8: Trong các nguồn ở sau đây, nguồn nào không phát ra được ánh sáng trắng?
A) Bóng đèn pin đang sáng
B) Bóng đèn ống thông dụng
C) Một đèn LED
D) Một ngôi sao
Trả lời
Đèn LED – Nguồn phát ra ánh sáng màu
→ Đáp án C
Câu 9: Nguồn sáng nào ở dưới đây phát ra ánh sáng màu?
A) Đèn LED
B) Đèn ống thông thường
C) Đèn pin
D) Ngọn nến
Trả lời
Đèn LED là nguồn phát ánh sáng màu.
→ Đáp án A
Câu 10: Chỉ ra câu sai.
Có thể thu được ánh sáng đỏ nếu:
A) Thắp sáng một đèn LED đỏ
B) Chiếu chùm sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ
C) Chiếu chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu đỏ
D) Chiếu chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu tím
Trả lời
Không thể thu được ánh sáng đỏ nếu như chiếu chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu tím bởi vì khi đó sẽ không có tia ló ở sau tấm lọc
→ Đáp án D
Vậy là các em học sinh cùng quý thầy cô và quý phụ huynh đã tham khảo xong bài viết giới tài liệu về chuyên đề Ánh sáng trắng và ánh sáng màu do HOCMAI sưu tầm và biên soạn. Hy vọng đây sẽ là tài liệu bổ ích giúp các em học tốt bộ môn Vật Lý 9.
