Chuyên đề Sự trộn các ánh sáng màu chi tiết Vật Lý 9

Sự trộn các ánh sáng màu chính là chuyên đề tiếp theo trong Chương 3 Vật Lý 9 – Quang Học. Để giúp các em học sinh nắm chắc được kiến thức và áp dụng để giải bài tập, HOCMAI đã biên soạn và đăng tải bài viết về chuyên đề này gửi tới các em.

 

Bài viết tham khảo thêm:

• Bài tập quang hình học
• Ánh sáng trắng và ánh sáng màu
• Sự phân tích ánh sáng trắng

 

I – Lý thuyết Chuyên đề Sự trộn các ánh sáng màu

1. Thế nào là trộn các ánh sáng màu với nhau?

– Có thể trộn hai hoặc nhiều ánh sáng màu lại với nhau bằng cách chiếu đồng thời các chùm ánh sáng đó vào cùng một chỗ ở trên một màn ảnh màu trắng. Màu của màn ảnh ở chỗ đó chính là màu mà ta thu được khi trộn các ánh sáng màu nói ở trên với nhau.

– Có thể trộn hai hoặc nhiều chùm sáng màu lại với nhau, chiếu đồng thời các chùm sáng đó trực tiếp vào mắt (Lưu ý: các chùm sáng này phải sáng rất yếu). Khi đó ở trên màng lưới của mắt sẽ có màu mà ta đã thu được.

2. Trộn hai ánh sáng màu với nhau

Khi trộn hai ánh sáng màu lại với nhau ta thì được ánh sáng màu khác. Khi hoàn toàn không có ánh sáng thì ta sẽ thấy tối, tức là chỉ thấy màu đen.

Ví dụ:

• Khi trộn ánh sáng màu đỏ cùng với ánh sáng màu lục thì thu được ánh sáng màu vàng.
• Khi trộn ánh sáng màu đỏ cùng với ánh sáng màu lam thì thu được ánh sáng màu tím.
• Khi trộn ánh sáng màu lục cùng với ánh sáng màu lam thì thu được ánh sáng màu xanh da trời.

3. Trộn ba ánh sáng màu với nhau để được ánh sáng trắng

Muốn có được chùm ánh sáng trắng thì ta chiếu đồng thời cả nhiều chùm ánh sáng từ màu đỏ – cam – vàng – lục – lam – chàm – tím vào cùng một chỗ trên màn trắng.

– Đặc biệt: Có thể trộn các ánh sáng đỏ, lục, lam lại với nhau để thu được ánh sáng trắng. Nếu trộn cả ba màu này với độ mạnh yếu khác nhau thì ta sẽ thu được đủ mọi màu ở trong tự nhiên.

4. Sơ đồ tư duy về sự trộn các ánh sáng màu

 

II – Giải bài tập Chuyên đề Sự phân tích ánh sáng trắng SGK Vật lí 9

Câu C1 | Trang 143 SGK Vật Lý 9 

Em đã trộn hai ánh sáng màu nào lại với nhau trong thí nghiệm 1? Kết quả em đã thu được là ánh sáng màu nào? Ví dụ: Trộn ánh sáng màu đỏ cùng với ánh sáng màu lục, ta thu được ánh sáng màu vàng.

Có khi nào mà em thu được “ánh sáng màu đen” sau khi đã trộn không?

Hướng dẫn trả lời

– Thu được ánh sáng màu vàng khi ta trộn ánh sáng màu đỏ cùng với ánh sáng màu lục.

– Thu được ánh sáng màu hồng nhạt khi ta trộn ánh sáng màu đỏ cùng với ánh sáng màu lam.

– Thu được ánh sáng màu nõn chuối khi ta trộn ánh sáng màu lục cùng với ánh sáng màu lam.

– Không thu được “ánh sáng màu đen” bởi vì khi trộn hai ánh sáng khác màu lại với nhau thì ta thu được ánh sáng màu khác.

Câu C2 | Trang 143 SGK Vật Lý 9 

Tại chỗ ba chùm sáng ở trong thí nghiệm 2 gặp nhau thì em thu được ánh sáng màu gì?

Hướng dẫn trả lời

Trộn ba ánh sáng đỏ, lục và lam lại với nhau thì em thu được ánh sáng trắng.

Câu C3 | Trang 143 SGK Vật Lý 9 

Làm một vòng tròn nhỏ bằng tấm bìa cứng, trên đó dán giấy trắng. Chia vòng tròn thành ba phần bằng nhau có: Một phần được tô màu đỏ, một phần tô màu lục và một phần được tô màu lam. Làm thêm một trục quay cho vòng tròn giống như một con quay. Cho vòng tròn quay tít ở dưới ánh sáng ban ngày.

Nhận xét về màu của mặt giấy ngay lúc đó. Có thể xem đây là 1 thí nghiệm trộn ánh sáng màu lại với nhau được không?

Hướng dẫn trả lời

Thí nghiệm này được gọi là thí nghiệm đĩa tròn Niu-tơn.

Do hiện tượng lưu ảnh ở trên màng lưới của mắt ta, vậy nên nếu đĩa quay nhanh, mỗi điểm ở trên màng lưới nhận được gần như đồng thời cả ba loại ánh sáng phản xạ từ ba vùng màu đỏ, lục, lam ở trên đĩa chiếu đến và cho ta cảm giác đó là màu trắng. Đây cũng có thể coi là một thí nghiệm trộn các ánh sáng màu lại với nhau.

 

III – Bài tập trắc nghiệm chuyên đề Sự trộn các ánh sáng màu

Câu 1: Hiện tượng nào dưới đây không phải là sự trộn các ánh sáng màu?

A) Chiếu ánh sáng tím cùng với ánh sáng vàng vào cùng một chỗ ở trên tấm màn màu trắng. Ta sẽ thu được ánh sáng có màu khác.

B) Chiếu ánh sáng màu đỏ, lục, lam với độ mạnh yếu thích hợp lên một tấm màn màu trắng. Ta sẽ thu được ánh sáng màu trắng.

C) Chiếu ánh sáng trắng lên mặt ghi của một đĩa CD cho tia phản xạ lên tấm màn màu trắng. Ta sẽ thu được ánh sáng có nhiều màu khác nhau.

D) Chiếu lần lượt ánh sáng màu đỏ, lục, lam với độ mạnh yếu khác nhau lên tấm màn màu trắng. Ta thu được lần lượt ánh sáng có nhiều màu khác nhau.

Trả lời

Chiếu ánh sáng trắng lên mặt ghi của một đĩa CD cho tia phản xạ lên tấm màn màu trắng. Ta sẽ thu được ánh sáng có nhiều màu khác nhau là sự phân tích ánh sáng trắng

→ Đáp án C

Câu 2: Khi trộn các ánh sáng có màu ở dưới đây. Trường hợp nào sẽ không tạo ra được ánh sáng trắng?

A) Trộn ánh sáng màu đỏ, lục, lam lại với độ sáng thích hợp.

B) Trộn ánh sáng màu vàng, đỏ tươi, vàng, lục, lam lại với độ sáng thích hợp.

C) Trộn ánh sáng màu vàng và màu lam lại với độ sáng thích hợp.

D) Trộn ánh sáng màu đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím lại với độ sáng thích hợp.

Trả lời

Trộn ánh sáng màu vàng và màu lam lại với độ sáng thích hợp sẽ không tạo ra ánh sáng trắng

→ Đáp án C

Câu 3: Cách làm nào ở dưới đây tạo ra được sự trộn các ánh sáng màu?

A) Chiếu một chùm ánh sáng màu đỏ vào một tấm bìa màu vàng.

B) Chiếu một chùm sáng màu đỏ qua một tấm kính lọc màu vàng.

C) Chiếu một chùm ánh sáng trắng qua một tấm kính lọc màu đỏ, rồi sau đó qua một kính lọc màu vàng.

D) Chiếu một chùm sáng màu đỏ và một chùm sáng màu vàng vào một tờ giấy trắng.

Trả lời

Chiếu một chùm sáng màu đỏ và một chùm sáng màu vàng vào một tờ giấy trắng tạo ra được sự trộn các ánh sáng màu

→ Đáp án D

Câu 4: Trộn ánh sáng đỏ cùng với ánh sáng vàng sẽ thu được ánh sáng màu nào dưới đây?

A) đỏ 

B) vàng 

C) da cam 

D) lục

Trả lời

Trộn ánh sáng đỏ cùng với ánh sáng vàng lại sẽ được ánh sáng màu da cam

→ Đáp án C

Câu 5: Khi chiếu hai ánh sáng màu đỏ và lục lên một tờ giấy trắng thì ta thấy trên tờ giấy có ánh sáng màu vàng. Nếu ta chiếu thêm vào tờ giấy ấy ánh sáng màu lam thích hợp thì sẽ thấy ở trên tờ giấy có ánh sáng màu?

A) đỏ 

B) lục 

C) trắng 

D) lam

Trả lời

Nếu ta chiếu thêm vào tờ giấy ấy ánh sáng màu lam thích hợp thì sẽ thấy ở trên tờ giấy có ánh sáng màu trắng.

→ Đáp án C

Câu 6: Làm một vòng tròn nhỏ bằng tấm bìa cứng, trên có dán giấy trắng ở giữa có trục quay, chia vòng tròn đó thành ba phần bằng nhau và lần lượt tô màu 3 phần: đỏ, lục và lam. Nhìn mặt giấy khi cho vòng tròn quay thật nhanh thì ta nhận thấy có màu?

A) kẻ sọc đỏ và lục

B) kẻ sọc đỏ và lam

C) kẻ sọc lục và lam

D) trắng

Trả lời

Nhìn mặt giấy khi cho vòng tròn quay thật nhanh thì ta nhận thấy có màu trắng

→ Đáp án D

Câu 7: Chiếu ánh sáng đỏ cùng với ánh sáng xanh lục thì ta thu được vệt sáng màu:

A) đỏ 

B) vàng 

C) lục 

D) lam

Trả lời

Chiếu ánh sáng đỏ cùng với ánh sáng xanh lục lại ta thu được vệt sáng màu vàng

→ Đáp án B

Câu 8: Tại một điểm ở trên màn hình tivi màu có ba hạt, tỏa ra ba thứ ánh sáng khác nhau lần lượt là đỏ, lục và lam. Nếu ba hạt này được kích thích phát sáng với độ mạnh, yếu khác nhau thì sẽ tạo ra được những màu khác nhau ở điểm đó. Vậy nếu ba màu này được kích thích sáng mạnh thì sẽ có ánh sáng màu gì tại điểm đó?

A) màu vàng

B) màu xanh da trời

C) màu hồng

D) màu trắng

Trả lời

Nếu ba màu này được kích thích sáng mạnh thì sẽ có ánh sáng màu trắng tại điểm đó.

→ Đáp án D

Câu 9: Chọn phương án sai

A) Khi trộn hai ánh sáng màu lại với nhau ta thu được ánh sáng màu khác.

B) Khi hoàn toàn không có ánh sáng thì ta sẽ thấy ánh sáng trắng.

C) Có thể trộn hai hoặc nhiều ánh sáng màu khác nhau lại để thu được màu khác hẳn.

D) Khi trộn các ánh sáng xanh lục cùng với ánh sáng xanh lam ta thu được màu xanh thẫm.

Trả lời

Khi hoàn toàn không có ánh sáng thì ta sẽ thấy ánh sáng trắng là sai

→ Đáp án B

Câu 10: Chọn phương án đúng

A) Chỉ có thể trộn hai ánh sáng màu khác nhau để thu được màu khác hẳn.

B) Ba màu đỏ, vàng, lục chính là ba màu cơ bản của ánh sáng.

C) Khi trộn các ánh sáng xanh lục cùng với ánh sáng xanh lam lại ta thu được màu xanh thẫm.

D) Khi trộn các ánh sáng màu từ đỏ đến tím lại với nhau thì ta thấy màu đen.

Trả lời

Khi trộn các ánh sáng xanh lục cùng với ánh sáng xanh lam lại ta thu được màu xanh thẫm.

→ Đáp án C

Trên đây là nội dung chi tiết và đầy đủ phần Hướng dẫn ôn tập chuyên đề Sự trộn các ánh sáng màu. Chúc các em học sinh nắm vững kiến thức và học thật tốt bộ môn Vật Lý 9 nhé!